Việc chuyển đổi đúng hướng cơ cấu cây trồng, vật nuôi đã thật sự giúp ngành nông nghiệp Bến Tre phát triển một cách đồng bộ trên hầu hết các lĩnh vực. Trong đó, vai trò của việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật là động lực then chốt, tạo bước đột phá phát triển nông nghiệp tỉnh Bến Tre. Cụ thể, hiện nay cây lúa của tỉnh đã giảm xuống còn 78 nghìn ha ba vụ/năm, nhưng nhờ năng suất cao cho nên không chỉ bảo đảm an ninh lương thực, mà còn xuất khẩu. Cây dừa mấy năm gần đây đã tăng diện tích lên 46 nghìn ha, trong đó giống mới đã chiếm gần một nửa, do vậy sản lượng không ngừng tăng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và ngoài nước. Cây mía giảm diện tích nhiều, trong ba năm đã giảm hơn một nghìn ha, nhưng nhờ áp dụng giống mới cùng với kỹ thuật chăm sóc tiên tiến cho nên sản lượng vẫn bảo đảm cho nhà máy hoạt động. Cây ăn trái phát triển mạnh, trung bình mỗi năm tăng 300 đến 500 ha, tập trung những cây đặc sản, như sầu riêng, măng cụt, bòn bon, chôm chôm, bưởi da xanh, đặc biệt cây ca-cao chỉ năm năm trở lại đây đã tăng diện tích lên gần bốn nghìn ha, trong đó, có hai nghìn ha cho thu hoạch, đã giúp hàng nghìn nhà vườn thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng trên mảnh đất của họ.

Trưởng phòng Khoa học kỹ thuật Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre Ðỗ Văn Công khẳng định: Thành tựu nổi bật những năm qua trong lĩnh vực nông nghiệp là có sự đóng góp rất lớn của việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật nói chung, công nghệ sinh học nói riêng. Công tác khuyến nông, khuyến ngư đã có nhiều cố gắng trong việc ứng dụng, nhân rộng nhiều mô hình đạt hiệu quả cao như trồng nấm rơm, nấm bào ngư; ứng dụng thành công việc nuôi ong ký sinh trên bọ dừa; thụ phấn bổ sung cho cây ăn trái; sử dụng nấm Trichoderma phòng trị bệnh trên cây trồng; IPM trên cây có múi, cây lương thực, rau màu, kỹ thuật nhân giống cây trồng theo phương pháp mới... Theo đó, trên lĩnh vực chăn nuôi cũng có tác động mạnh theo hướng cải tạo giống chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thị trường, mang lại lợi nhuận-cho người nuôi, điển hình như các huyện Ba Tri, Mỏ Cày và Giồng Trôm... Trên lĩnh vực nuôi trồng thủy sản cũng đã nghiên cứu và ứng dụng thành công quy trình nuôi tôm sú thâm canh; đồng thời ứng dụng công nghệ sinh học vào quy trình sản xuất giống tôm càng xanh, tôm sú, cua biển đạt hiệu quả cao,...

Những kết quả của việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật mang lại hiệu quả cao cho sản xuất nông nghiệp Bến Tre thời gian qua cho thấy, nông dân càng tin tưởng hơn vào việc ứng dụng các giống cây mới, con mới. Ðồng thời, giúp phong trào ứng dụng tiến bộ kỹ thuật có sức lan tỏa nhanh và rộng khắp. Trực tiếp tham quan các mô hình sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả cao, chúng tôi mới thấy hết giá trị mà các tiến bộ-kỹ thuật đem lại cho nhà nông. Với 1,8 ha đất chuyên canh cây dừa nhưng nhờ áp dụng thành công các tiến bộ kỹ thuật nên ông Tám Thưởng ở Hưng Phong (Giồng Trôm) luôn đạt mức thu nhập ổn định từ 8 đến 10 triệu đồng/tháng. Ông Tám cho biết: "Thời gian trước đây người trồng dừa ở Bến Tre lao đao vì nạn bọ dừa phá hại. Nhờ áp dụng Chương trình ong ký sinh, vườn dừa của chúng tôi đã sạch bệnh, cây cho trái với năng suất cao".

Tại huyện Ba Tri, vùng lúa cao sản của tỉnh, những năm gần đây cũng nhờ áp dụng thành công Chương trình IPM (phương pháp phòng trừ dịch bệnh tổng hợp trên cây lúa) đã xóa tan nỗi lo mất mùa, đem lại niềm vui, sự phấn khởi cho nhà nông. Anh Trần Văn Ra ở xã Tân Xuân tâm sự: "Tôi áp dụng chương trình "ba tăng", "ba giảm" do cán bộ khuyến nông phổ biến được ba vụ. Bằng cách sạ hàng, trước hết là giảm được giống (chỉ sử dụng một phần ba lượng giống so trước đây) còn thuốc trừ sâu giảm một nửa. Lúc đầu lúa lưa thưa thấy chán lắm, nhưng khi lúa được một tháng tuổi, đẻ nhánh nhiều, khi chín hạt chắt lọi lúc đó chúng tôi mới tin tưởng vào hiệu quả của chương trình: Giảm chi phí, giảm công mà sản lượng vẫn cao. Bây giờ cả huyện Ba Tri này ai cũng làm theo".

Nổi bật nhất là lĩnh vực trồng cây ăn trái nhà vườn đã tận dụng một cách triệt để các tiến bộ-kỹ thuật để đem lại hiệu quả cao, mang lại thương hiệu cho sản phẩm của mình. Cụ thể như 10 nông dân ở xã Sơn Ðịnh (Chợ Lách), mặc dù không liền cư, nhưng lại liền canh, tự nguyện làm đơn xin cho thành lập tổ hợp tác dưới sự hướng dẫn của Hội Nông dân xã để phát triển mô hình trồng sầu riêng đạt năng suất, chất lượng cao. Các nông dân này cho biết: "Chúng tôi hợp tác lại là để chủ động được các khâu về nước, học hỏi về cách sử dụng phân, thuốc và chăm sóc, sau cùng là thu hoạch có số lượng lớn, đúng kích cỡ để bán mà không bị ép giá". Xuất hiện ngày càng nhiều nông dân sản xuất giỏi như: Bưởi da xanh có ông Hai Hoa, có thể làm cho cây bưởi ra hoa theo ý muốn, thu hoạch quanh năm trên mảnh đất 5.000 m2. Bốn năm nay chỉ tính riêng bán trái, năm nào ông cũng lãi không dưới 120 triệu đồng. Ông Sáu Hớn ở Phú Phụng (Chợ Lách) đăng ký trồng chôm chôm theo chương trình GAP nên 6,5 ha đất của ông đã thu về tiền tỷ. Ông nói: "Tôi mạnh dạn đăng ký và làm theo đúng quy trình kỹ thuật của GAP do vậy cây chôm chôm đạt hiệu quả rất cao về chất lượng cũng như năng suất và giá bán được-lời nhiều".

Tuy nhiên, để phát triển ngành nông nghiệp một cách toàn diện và bền vững tỉnh cần khắc phục những vướng mắc bộc lộ trong quá trình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất như: Canh tác còn nhỏ lẻ, manh mún; cán bộ kỹ thuật chưa ngang tầm với nhiệm vụ; máy móc thiết bị còn thiếu và chưa đồng bộ, nhất là chưa có trung tâm nghiên cứu ứng dụng, chưa đẩy nhanh việc nhân rộng các mô hình mang lại hiệu quả cao... Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre Nguyễn Trung Chương cho biết: Ðể khắc phục những hạn chế nói trên và làm cho nông nghiệp Bến Tre tiến lên một bước mới, nhất thiết phải làm ba việc từ nay đến năm 2020. Trước hết, đối với chuyên môn, cần tăng cường đầu tư trang thiết bị cho các phòng thí nghiệm trực thuộc sở. Ðồng thời, xây dựng các trung tâm nông nghiệp kỹ thuật cao và trung tâm phát triển, ứng dụng khoa học kỹ thuật, kiểm định và kiểm nghiệm nông nghiệp để thực hiện các chức năng nhiệm vụ như phân tích, xét nghiệm, kiểm nghiệm, kiểm định, khảo nghiệm phục vụ công tác thanh kiểm tra về chất lượng thức ăn, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, nguyên liệu thủy sản, nông sản sạch, rau an toàn. Phục vụ, dịch vụ tư vấn các vấn đề kỹ thuật nông nghiệp - thủy sản cho nông dân. Triển khai, ứng dụng các thành tựu về hoạt động khoa học - công nghệ; nghiên cứu, ứng dụng, quản lý giống cây trồng, vật nuôi. Cùng với đó, tập trung đào tạo nguồn nhân lực, hoặc có chính sách mời gọi thu hút nhân tài đảm trách nhiệm vụ chuyên sâu về công nghệ sinh học trong ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Sau cùng là các giải pháp thực hiện. Ðặt lên hàng đầu vẫn là công tác tuyên truyền nhằm giúp nông dân nhận thức đúng việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ sinh học là tạo ra giá trị bền vững lâu dài trên các lĩnh vực sản xuất; tạo ra các mô hình khép kín trong nông nghiệp như cỏ-bò-trùn, IPM trên lúa, rau màu, cây ăn trái,... Ðiều quan trọng là việc thực hiện công việc này phải nằm trong tổng thể của "tam nông" - nghĩa là, không thể giải quyết vấn đề sản xuất nông nghiệp một cách đơn lẻ, mà phải giải quyết cùng lúc hai vấn đề còn lại là nông thôn và nông dân, thì mới bền vững.