Kiên trì với mục tiêu ban đầu
Nằm sát đường Nguyễn Hữu Thọ ầm ào xe tải chạy suốt ngày đêm, cách trung tâm TP.HCM chỉ 10km, trang trại nông nghiệp của Công ty Nhất Thống, bị “bao vây” bởi tứ bề là những toà nhà chọc trời, những dự án bất động sản còn đang xây dựng dở dang. Nhưng khi bước vào đây, tôi không khỏi ngỡ ngàng, bởi không khí dịu hẳn nhờ bóng mát những tán cây, luống hoa, vườn rau, ao nước cùng căn nhà gỗ. Cảm giác như bước vào một công viên chứ không phải trang trại nông nghiệp.
Chị Dương Thị Anh Thư, quản lý sản xuất của công ty, vừa dẫn chúng tôi tham quan, vừa giới thiệu: “Trang trại công ty có tổng diện tích 12ha, trong đó 2ha rau trong nhà màng được canh tác theo quy trình hữu cơ và từ năm 2017 đến nay, đã đạt 3 chứng nhận hữu cơ của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA-NOP), Cơ quan Nông nghiệp và Nông thôn châu Âu (EU Organic) và Bộ Nông nghiệp Nhật Bản (JAS Organic). Đây đều là những tiêu chuẩn cao nhất về chất lượng sản phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp thực phẩm của thế giới hiện nay”.
Hiện tại, do đang trong quá trình tái cơ cấu nên trang trại chỉ còn gần chục loại rau như mồng tơi, rau dền, cải cúc, cải đuôi phụng, cải ngọt; rau thơm, rau mùi. Đặc biệt, nơi đây còn có loại rau khá hiếm nơi trồng, đó là rau mù tạt - loại rau có mùi thơm nồng đặc trưng.
“Quy trình chăm sóc rau ở đây tuân theo bộ tiêu chí gồm hơn 250 chỉ tiêu, sau khi thu hoạch, rau được đưa về khu sơ chế với quy trình chặt chẽ bằng nước sạch, xử lý vi sinh vật gây hại đường ruột. Trước khi đóng gói đưa ra thị trường, rau được làm khô bằng máy ly tâm. Rau này, người tiêu dùng có thể mang về nấu luôn, không cần rửa lại cũng được”, chị Thư nói.
Để đạt các chứng chỉ hữu cơ này, trang trại Nhất Thống đã có gần 4 năm chuẩn bị đất sạch, từ năm 2013. Vì thế, cuối năm 2016, ngay sau khi trồng rau 1 năm, đã đạt chứng chỉ hữu cơ của Mỹ. Anh Phạm Hữu Thời, Tổng Giám đốc Công ty Nhất Thống cho biết: “Ngay từ khi mới bắt tay vào làm, tôi đã đi theo hướng hữu cơ. Đất của trang trại vốn hoang hóa, trước giờ bỏ hoang, quá trình canh tác làm đúng theo quy trình, nên ngay từ lần đầu kiểm nghiệm, sản phẩm đã đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Khó khăn ban đầu là đất vừa nhiễm phèn, vừa pha sét nhiều nên ít dinh dưỡng, các loại cây, rau trồng xuống cũng khó phát triển hơn. Việc cải tạo đất tốn rất nhiều thời gian, nguyên liệu, chi phí”.
Tổng Giám đốc Phạm Hữu Thời sinh năm 1978, là dân “bản địa” Nhà Bè. Vốn lập nghiệp và thành danh trong ngành in ấn, đến năm 2013, anh bất ngờ chuyển hướng sang làm nông nghiệp. Giải thích lý do chuyển hướng này, anh nói: “Tôi sinh ra trong gia đình làm nông, từng chứng kiến người dân canh tác, nuôi trồng không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, mà những thực phẩm này chính mình và người thân của mình cũng ăn hàng ngày. Trong khi đó, thời điểm tôi làm, chưa nhiều người đầu tư các mô hình sản xuất sạch. Nên sau khi suy nghĩ, tôi quyết định chuyển hướng sang làm nông nghiệp. Nhiều người hỏi tôi, có kiến thức gì chưa mà nhảy vào làm ngay quy trình hữu cơ, giống như chưa tập bò đã đòi chạy, tôi trả lời là không phải tôi làm “ngang xương” đâu, mà trước khi quyết định, tôi đã trang bị cho mình tương đối kiến thức lý thuyết. Rồi đi thực tế tham quan, học hỏi nhiều mô hình, ra cả nước ngoài chứ không chỉ trong nước”.
Đàn gà hạnh phúc
Rời những vườn rau trong nhà màng, chúng tôi đến khu vực nuôi gà, vịt, ngỗng đẻ trứng Everyday Organic của công ty Nhất Thống. Tại đây, đàn gia cầm không chỉ được nuôi bằng thức ăn sạch, chúng còn được quan tâm đến đời sống tinh thần khi được sống trong không gian rất rộng.
Ngoài khu vực có mái che cho đàn gà trú mưa nắng và những ô chuồng làm nơi đẻ, chúng còn có bãi đất trống làm sân chơi, tắm nắng và vùi mình trong cát, một khu đất hoang với rau, cỏ dại cho chúng tha thẩn đi bới tìm thức ăn. Nếu như khu vực chuồng có những giàn cây gác trên cao cho đàn gà nhảy lên ngủ ban đêm thì đàn vịt, ngỗng có ao nước để bơi lội.
Anh Thời cho biết, gà thịt và trứng gà tại Nhất Thống đạt chứng chỉ hữu cơ EU từ năm 2020. Để áp dụng quy trình này, trang trại cần hội tự đủ các yếu tố như con giống có nguồn gốc, thức ăn hữu cơ không chứa các chất hóa học, thuốc trừ sâu, chất tăng trưởng, thuốc kháng sinh và các chất độc hại. Tương tự, nguồn nước, đất đai, không khí cũng đảm bảo các tiêu chuẩn sạch.
“Việc chăn nuôi gia cầm hữu cơ khó hơn trồng rau, vì ngoài các yêu cầu về quy trình chăm sóc, mỗi con gia cầm phải có tối thiểu 4m2 không gian cho chúng thư giãn. Diện tích chuồng nuôi cũng phải rộng hơn. Chúng phải có từ 30 - 40cm sào đậu, còn vịt, ngỗng thì phải có mặt ao bơi lội như anh thấy. Đây là những hạn chế đối với những người có diện tích nhỏ hẹp. Ngoài ra, chi phí đầu tư cho chăn nuôi hữu cơ cao hơn từ 30 - 35% so với chăn nuôi công nghiệp. Đàn gà không bị “ép” đẻ trứng liên tục như nuôi công nghiệp nên sản lượng trứng ít hơn. Đặc biệt, thức ăn của gia cầm hữu cơ là một trong những yêu cầu khắt khe nhất. Tức cũng phải là thức ăn sạch, ví dụ như tại công ty, thức ăn chính cho đàn gia cầm là bắp được trồng theo tiêu chuẩn có chứng nhận”, anh Thời nói.
Do không dùng thuốc kháng sinh phòng trị bệnh, nên việc đảm bảo an toàn dịch bệnh cho đàn gia cầm rất quan trọng. Để hạn chế tối đa dịch bệnh, phải giữ cho môi trường sống của đàn gia cầm “sạch”, chuồng trại cao ráo, dễ thoát nước, cách xa khu vực có môi trường bị ô nhiễm và phải có vùng đệm, hàng rào ngăn cách với bên ngoài. Chuồng nuôi phải được thiết kế thông gió tốt, bảo đảm lưu thông không khí, tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, thuận lợi trong việc cho ăn, uống, vận động; đồng thời bảo đảm ấm vào mùa đông, thoáng mát vào mùa hè.
Bù lại, chăn nuôi hữu cơ cho chất lượng thịt, trứng cao hơn nhiều so với chăn nuôi công nghiệp. Trứng gia cầm hữu cơ khác hoàn toàn về mùi vị, chất lượng. Nếu trứng gia cầm nuôi công nghiệp hay nuôi bình thường có mùi tanh nồng, thì trứng hữu cơ ít tanh hơn. Trứng hữu cơ khi làm chín có mùi thơm hơn, ăn có vị bùi, béo hơn hẳn so với các loại trứng bình thường. Ngoài ra, lượng thức cho gà nuôi hữu cơ cũng chỉ bằng khoảng 50 - 60% so với nuôi công nghiệp, giá trứng hữu cơ cao gấp khoảng 3 lần so với trứng bình thường. Hiện mỗi ngày Nhất Thống chỉ đủ cung cấp cho thị trường vài trăm quả trứng hữu cơ.
“Chúng tôi đang định hướng phát triển trang trại theo mô hình công viên nông nghiệp hữu cơ, sinh thái. Khi hoàn tất, đây sẽ là một điểm đến tham quan, nghỉ ngơi thú vị, thích hợp với nhiều người. Các cháu nhỏ có thể đến làm nông dân trồng rau, chăn nuôi, hay xuống ao bắt cá… Và đây cũng là nơi để những người có ý định đầu tư một mô hình nông nghiệp hữu cơ học hỏi, là địa chỉ tin cậy cho các sinh viên ngành nông nghiệp đến thực tập”, Tổng Giam đốc Công ty TNHH Nông nghiệp Nhất Thống Phạm Hữu Thời chia sẻ.
“Nhất Thống là đơn vị sản xuất nông nghiệp lớn nhất tại huyện Nhà Bè. Đây là nơi cung cấp các sản phẩm nông sản đạt chứng nhận organic cho người tiêu dùng, mang lại hiệu quả kinh tế không chỉ cho doanh nghiệp mà cả địa phương. Với quy mô sản xuất và diện tích đất, hiệu quả sản xuất của Nhất Thống trong thời gian qua là một minh chứng của việc nuôi trồng tại huyện Nhà Bè với đặc tính đất ven biển, nhiễm mặn, nhiễm phèn... Chúng tôi kì vọng trên địa bàn huyện sẽ có thêm nhiều mô hình trồng trọt kĩ thuật cao, hữu cơ như Nhất Thống, phù hợp với định hướng nông nghiệp đô thị của TP.HCM", ông Huỳnh Ngữ Siêu, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Nhà Bè, TP.HCM.