(NTS-Novel Trait Seed) có nguồn gốc lai tạo từ loài phụ Javanica, mang nhiều tính trạng mới so với các giống lúa phổ biến khác và dễ dàng nhận diện như cao cây, lá lòng mo, tỷ lệ hạt chắc rất cao, gạo dẻo, hạt bầu nhỏ.
Vụ mùa 2024, Công ty TNHH Hạt giống Việt (Vietseed) phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phù Yên (Sơn La) triển khai mô hình trình diễn giống lúa NTS01 trên quy mô 1ha tại bản Bó, xã Huy Hạ. Thời gian sinh trưởng của giống là 104 ngày, lúa sinh trưởng khoẻ, đẻ nhánh trung bình, bản lá nhỏ, xanh bền, thoát cổ bông tốt, chống chịu tốt với sâu bệnh hại.
Mặc dù giai đoạn trỗ bông thời tiết mưa to kéo dài nhiều ngày nhưng không ảnh hưởng nhiều đến khả năng thụ phấn của giống lúa NTS01, trong khi hầu hết các giống lúa khác đều có hiện tượng bị lép hạt và bệnh trên bông làm giảm năng suất đáng kể.
Bà Đinh Thị Bót - hộ nông dân tham gia mô hình ở bản Bó phấn khởi chia sẻ: "Giống lúa NTS01 phát triển rất tốt, dễ chăm sóc hơn giống lúa khác và rất ít sâu bệnh nên không phải phòng trừ gì, đến nay gần thu hoạch tôi đánh giá giống cho hiệu quả rất tốt".
Người dân địa phương ăn thử và nhận xét cơm của lúa NTS01 dẻo, thơm, đậm vị. Ảnh: Nguyễn Thị Nga.
Chị Nguyễn Thị Nga (Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phù Yên) - cán bộ kỹ thuật phụ trách mô hình cho biết, giống lúa NTS01 đạt từ 5 bông hữu hiệu/khóm trở lên, số hạt chắc 176 hạt/bông, năng suất gặt thống kê đạt gần 9 tấn tươi/ha, năng suất thực thu lúa khô ước đạt trên 6,4 tấn/ha. Hạt gạo trắng, trong, cơm dẻo, bóng, dai, vị đậm và phù hợp với cơ cấu giống lúa sản xuất của địa phương.
Ông Đinh Đức Cường – Phó Chủ tịch UBND xã Huy Hạ đánh giá: "Đến thời điểm này, lúa sinh trưởng, phát triển tốt, chuẩn bị cho thu hoạch, chúng tôi đánh giá mô hình sản xuất giống lúa NTS01 hiệu quả vượt trội so với các giống khác".
Giống lúa NTS01 thuộc nhóm giống lúa chất lượng cao, vừa được Cục Trồng trọt cấp quyết định công nhận lưu hành cho vùng Trung du Miền núi phía Bắc và Bắc Trung bộ (Quyết định số 361/QĐ-TT-CLT ngày 29/07/2024).
Kết quả khảo nghiệm cho thấy đây là giống lúa ngắn ngày, chống chịu sâu bệnh rất tốt, trong đó chống chịu tốt với bệnh đạo ôn ở vùng Trung du Miền núi phía Bắc (điểm 1), tỷ lệ xay xát cao hơn đối chứng và gạo rất ngon. Tuy nhiên lúa NTS01 khá cao cây, bông lúa dài và nặng hạt, để hạn chế đổ ngã khi lúa chín nên chọn vùng và chân đất phù hợp; cấy sâu tay hoặc sạ thưa kết hợp giảm bón đạm, tăng kali và rút cạn kiệt nước sớm vào cuối vụ; sử dụng phân bón bổ sung chứa hoạt chất Nano Silic hay Paclobutrazol… theo hướng dẫn của nhà sản xuất phân bón.
