Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), dù xuất khẩu cá tra trong cả năm 2022 tăng trưởng mạnh, nhưng riêng về xuất khẩu trong quý 4 lại giảm so với cùng kỳ 2021 do ảnh hưởng của lạm phát trên toàn cầu.

Bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông VASEP cho biết, trong quý IV/2022, xuất khẩu cá tra đạt 475 triệu USD, giảm 12% so quý 4/2021, và là mức thấp nhất trong năm. Việc suy giảm xuất khẩu cá tra vẫn đang kéo dài sang đầu năm 2023. Cụ thể, trong tháng 1, xuất khẩu cá tra giảm tới 50% so với tháng 1/2022.

Tuy vậy, cá tra được đánh giá là vẫn có nhiều triển vọng về thị trường trong năm 2023. Trước hết, tại thị trường lớn nhất là Trung Quốc, việc chính sách Zero Covid được bãi bỏ đang tạo thuận lợi hơn cho xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản Việt Nam sang thị trường này, trong đó có cá tra, mặt hàng số 1 của thủy sản Việt Nam tại thị trường Trung Quốc.

Người Trung Quốc đang có xu hướng ưa chuộng cá tra hơn cá rô phi (sản phẩm nuôi chủ lực của nước này), cũng là cơ hội tốt để các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc.

Tại thị trường Mỹ, triển vọng thị trường cá thịt trắng được dự báo tích cực trong năm 2023, nhất là với những loại cá có giá cả phù hợp với tình hình kinh tế khó khăn như cá tra, cá rô phi…

Ông Sam Galletti, Chủ tịch Southwind Food, cho rằng, cá tra và cá rô phi có triển vọng tại thị trường Mỹ trong năm nay nhờ nguồn cung ổn định. Người Mỹ chỉ cần bỏ ra 15-20 USD mua cá tra hay cá rô phi là đủ để cung cấp protein cho một gia đình 4-5 người.

Việc thiếu hụt nguồn cung cá tuyết (một loại cá quan trọng trên thị trường cá thịt trắng) do các lệnh trừng phạt đối với Nga và sản lượng khai thác giảm, cũng đang góp phần mở ra cơ hội cho các loại cá thịt trắng khác như cá minh thái, cá tra và cá rô phi trên thị trường Mỹ.

Một điều đáng chú ý là Mỹ đang có xu hướng tăng nhập khẩu philê cá tra so với philê cá rô phi. Thông tin tại Hội nghị Thị trường Thủy sản Toàn cầu (diễn ra trong tháng 1/2023) cho hay, 11 tháng năm 2022, lượng philê cá tra nhập khẩu vào Mỹ là 120 nghìn tấn, trong khi philê cá rô phi là 96 nghìn tấn. Đây là lần đầu tiên lượng philê cá tra cao hơn so với lượng philê cá rô phi nhập khẩu vào thị trường Mỹ.

Ngoài Trung Quốc và Mỹ, cá tra cũng có triển vọng ở một số thị trường quan trọng khác. Ông Lưu Vạn Khang - Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Mexico, cho biết, Mexico cam kết xóa bỏ thuế cho cá tra và basa từ năm thứ 3 của CPTPP, do vậy mặt hàng này đã được miễn thuế nhập khẩu vào Mexico.

Đây chính là cơ hội để Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu cá tra sang thị trường Mexico. Năm 2022, Mexico là thị trường lớn thứ 3 của cá tra Việt Nam với giá trị xuất khẩu sang thị trường này là 105,1 triệu USD. Trong cơ cấu các mặt hàng thủy sản xuất khẩu sang Mexico, cá tra chiếm tỷ trọng áp đảo tới 82%.

Một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển vùng ven biển, công bố năm 2021, cho thấy, trong 8 năm trở lại đây mức độ tiêu thụ thủy sản bình quân trên đầu người ở Mexico là 12 đến 13kg/năm. Lượng tiêu thụ thủy sản như vậy là còn thấp nếu so sánh với các nguồn thực phẩm giàu đạm khác như, thịt lợn, thịt bò, thịt gà.

Theo ông Lưu Vạng Khang, mặc dù Mexico rất nhiều biển, sông ngòi nhưng lại ít chợ hải sản, chủ yếu người dân tiêu thụ các sản phẩm đã qua sơ chế hoặc chế biến tại các siêu thị hoặc của hàng tiện dụng. Vì vậy, đây là thị trường tiềm năng cho các sản phẩm thủy sản của Việt Nam.