Nghêu sạch đạt OCOP 3 sao

Nuôi nghêu là nghề mang lại hiệu quả kinh tế nhưng cũng gặp không ít rủi ro, nhất là trong điều kiện thời tiết có nhiều biến động bất lợi như hiện nay. Với HTX thủy sản Thạnh Lợi (xã Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) mọi chuyện đã khác hơn kể từ khi tham gia vào Dự án Phát triển bền vững và toàn diện chuỗi giá trị nghêu và tre tại Việt Nam từ năm 2018-2022 do Liên minh châu Âu và Tổ chức OXFAM tài trợ với sự tham gia của các đối tác ICAFIS, VCCI, Sở NN-PTNT Bến Tre và huyện Thạnh Phú.

Theo ông Nguyễn Văn Quyết, Giám đốc HTX thủy sản Thạnh Lợi, HTX được thành lập năm 2004 và được Nhà nước giao quản lý 400ha, tuy nhiên diện tích thực nuôi chỉ khoảng 200ha, trong đó khu nghêu giống sinh sản 22ha. Có thời điểm con nghêu kém hiệu quả do tác động của biến đổi khí hậu, HTX phải huy động vốn thành viên đóng góp để đầu tư mua nghêu giống về nuôi. Những năm đầu, việc huy động vốn rất khó khăn do người dân lo sợ gặp rủi ro.

Thông qua dự án, HTX đã được hướng dẫn quy trình ương nghêu giống lên nghêu trung trong ao lót bạt, nuôi nghêu nước sông nhiều giai đoạn, đặc biệt là tập huấn chứng nhận MSC cho nghề nuôi nghêu tỉnh Bến Tre. Đây là tiêu chuẩn quan trọng mà tỉnh Bến Tre là nơi đầu tiên của châu Á đạt được.

HTX được Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bến Tre hỗ trợ đầu tư dự án nuôi nghêu cỡ lớn 50-60 con/kg, nghêu sạch cát và được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao nghêu sạch với thương hiệu nghêu sạch Thạnh Lợi. Nghêu sạch cát của HTX bán được cho nhà máy theo tiêu chuẩn sạch cát đến 99,9%.

Sản phẩm nghêu sạch Thạnh Lợi được đóng gói từ nguồn nghêu sống thông qua hệ thống oxy tự nhiên giúp loại bỏ hoàn toàn tạp chất như cát, bùn, chất bẩn sau đó được rửa sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng. Sản phẩm được đóng gói hút chân không, theo quy chuẩn 1kg, 2kg, 3kg, bảo quản nhiệt độ từ 4-8 độ C nhằm giữ hương vị thịt nghêu ngon, ngọt. Nếu sau 3 ngày sử dụng không hết thì nghêu được đông lạnh, khi đó chất lượng nghêu vẫn đảm bảo trong vòng 1 tháng.

Từ đó, con nghêu của HTX đã tham gia các hội chợ sản phẩm trong nước như Vietfish năm 2019, hội chợ làng nghề và các sản phẩm OCOP tại Hà Nội năm 2022… HTX kết nối với các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng đặc sản để ký kết hợp đồng mua bán nghêu sạch. Không dừng lại ở đó, HTX còn liên kết cung cấp nghêu sạch cho nhà máy Hưng Trường Phát với giá cao hơn thị trường 2.000 đồng/kg. Năm 2023, HTX đã cung cấp cho nhà máy này 120 tấn.

“Với sự giúp đỡ của dự án, khâu kỹ thuật làm sạch nghêu đã đạt theo yêu cầu của doanh nghiệp. HTX tự tin trong thời gian tới làm đạt yêu cầu nhà máy, sau đó là siêu thị để tăng đầu ra của thị trường. Từ đó tạo được thu nhập cho bà con cũng như giải quyết việc làm cho lao động nhàn rỗi của địa phương”, ông Nguyễn Văn Quyết, Giám đốc HTX thủy sản Thạnh Lợi nói.

Với 230 hộ thành viên từ những ngày đầu thành lập, đến nay HTX Thạnh Lợi đã phát triển lên 675 hộ thành viên, sản lượng nghêu hằng năm đạt khoảng 1.000 tấn. Riêng trong năm 2023, HTX thu hoạch nghêu thịt hơn 950 tấn, doanh thu gần 19 tỷ đồng, tổng lợi nhuận trong năm đạt 43% từ doanh thu.

HTX hoạt động ổn định đã giải quyết việc làm cho thành viên và 25 lao động thường xuyên tại địa phương với thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người. Ngoài ra, trong mùa thu hoạch nghêu (khoảng 6-7 tháng liên tục) còn có gần 100 lao động tham gia cào nghêu với thu nhập 300.000-400.000 đồng/ngày. Đồng hành cùng HTX từ khi thành lập cho đến nay, nhiều hộ thành viên đã vươn lên khấm khá, ổn định cuộc sống nhờ cùng góp vốn để sản xuất nghêu. HTX hoạt động ngày càng ổn định là tín hiệu vui đối với thành viên và bà con địa phương.

“Bà con mình tham gia HTX, góp vốn nuôi và được sự hỗ trợ của dự án, hỗ trợ cho máy móc công nghệ rồi liên kết mua bán sản phẩm từ đó đầu ra con nghêu có giá trị cao, đạt hiệu quả”, ông Phan Văn Cưng, thành viên HTX cho biết.

Còn ông Trần Văn Hoàng, một thành viên khác cũng chia sẻ, HTX đã giải quyết được công ăn, việc làm cho bà con thành viên. Ngoài ra, đầu ra con nghêu ổn định nên bà con có thu nhập cao, tin tưởng nhiều hơn vào ban lãnh đạo HTX.

Phát triển du lịch cộng đồng với con nghêu

Thời gian tới, HTX thủy sản Thạnh Lợi còn dự định phát triển du lịch cộng đồng để nâng cao giá trị con nghêu sạch. Hiện HTX đang làm tờ trình xin lãnh đạo các cấp, cùng Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Bến Tre hỗ trợ, giúp đỡ về kỹ thuật, cách làm, quy chế... để xây dựng thành công mô hình du lịch này.

Bên cạnh, để phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản cũng như bảo đảm nguồn thu nhập cho các thành viên và người dân, HTX đã tích cực tuyên truyền, tổ chức đào tạo nâng cao ý thức của cộng đồng trước những tác động của môi trường đến nguồn lợi thủy sản và tài nguyên thiên nhiên. Từ việc xác định đúng ý nghĩa của môi trường trong khai thác thủy sản, bằng mọi nỗ lực của mình, các HTX đã tạo ra được sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng được tiêu chuẩn của các doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái đa dạng sinh học ven bờ biển. 

Theo Phòng NN-PTNT huyện Thạnh Phú, các HTX nông nghiệp, thủy sản trên địa bàn huyện có vai trò đặc biệt quan trọng, là cầu nối thực hiện liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, hướng tới nền nông nghiệp phát triển theo hướng nâng cao giá trị hàng hóa trên một đơn vị sản xuất nông nghiệp, nâng cao đời sống cho người dân, góp phần quan trọng trong quá trình xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới. 

Ông Lê Văn Tiến, Trưởng Phòng NN-PTNT Thạnh Phú cho biết: Thời gian qua, HTX thủy sản Thạnh Lợi luôn đoàn kết, dân chủ trong việc bàn bạc, thỏa thuận, kể cả xây dựng phương án sản xuất phù hợp. Đây là 1 trong 3 HTX có doanh thu hằng năm hơn 10 tỷ đồng của huyện.

Hiện tại, Phòng NN-PTNT cùng Phòng Văn hóa và Thông tin đang hỗ trợ cho HTX xây dựng phương án để phát triển du lịch, sau đó sẽ kết nối tour, tuyến trên địa bàn của tỉnh. Cùng với đó, huyện tập trung hỗ trợ HTX thủy sản Thạnh Lợi định hướng, xây dựng kế hoạch phát triển sản phẩm, ưu tiên các ý tưởng sản phẩm mới, nhất là sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, phát triển thành sản phẩm OCOP...

Là đơn vị tiên phong trong nâng cao chuỗi giá trị con nghêu tại Bến Tre, xã viên HTX thủy sản Thạnh Lợi đang đặt nhiều kỳ vọng để mang những sản phẩm chất lượng, qua rồi những khó khăn nụ cười lại nở trên môi bà con nuôi nghêu ở Bến Tre nói chung và bà con ở HTX Thạnh Lợi, huyện Thạnh Phú nói riêng.

Toàn huyện Thạnh Phú hiện có 1 Liên hiệp HTX, 22 HTX. Trong đó, có 2 HTX chuyên về lĩnh vực thủy sản (chủ yếu là nuôi nghêu) là HTX thủy sản Thạnh Lợi và HTX thủy sản Bình Minh đều thuộc xã Thạnh Hải.

Đặc biệt, tháng 10/2023, HTX thủy sản Thạnh Lợi được vinh danh là 1 trong 20 doanh nghiệp, tổ chức có đóng góp tích cực, ý nghĩa cho ngành chăn nuôi, thủy sản Việt Nam với giải thưởng “HTX thủy sản tốt nhất” tại Triển lãm quốc tế chuyên ngành chăn nuôi, thủy sản và chế biến thịt tại Việt Nam (Vietstock 2023) được tổ chức ở TP.HCM. Đây là 1 trong 6 đơn vị được vinh danh trong lĩnh vực thủy sản của cả nước.