Ngày 19/7, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT) phối hợp với Sở NN-PTNT TP Cần Thơ và Hội Doanh nghiệp Sản xuất và Kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật Việt Nam (VIPA) tổ chức khởi động chương trình hợp tác sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả.

Chương trình hợp tác gồm 5 nội dung, triển khai trong giai đoạn 2024 – 2025. Cụ thể, xây dựng tài liệu và tập huấn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả; xây dựng các mô hình; tổ chức hội thi nông dân sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả và trách nhiệm; truyền thông; phối hợp thanh, kiểm tra.

Dự kiến, chương trình sẽ tổ chức 20 lớp tập huấn cho 300 cơ sở buôn bán thuốc BVTV và 300 nông dân. Bên cạnh đó, xây dựng 10 mô hình sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả trên lúa, rau màu và cây sầu riêng, mỗi mô hình có quy mô từ 0,5 – 2ha.

Riêng trong năm 2024, chương trình sẽ tổ chức 5 lớp tập huấn cho 150 đại lý và 3 lớp tập huấn cho 270 lượt nông dân. Ngoài ra, các đơn vị đang triển khai kế hoạch xây dựng 3 mô hình sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả. Cụ thể, 2ha lúa ở xã Thạnh An (huyện Vĩnh Thạnh); 1ha sầu riêng ở xã Tân Thới (huyện Phong Điền) và 0,5ha trên dưa hấu ở quận Bình Thủy.

Ông Lê Văn Sơn, Chủ tịch VIPA cho rằng, thuốc BVTV được sử dụng tại Việt Nam từ năm 1955 và đến nay đây vẫn là vật tư quan trọng trong phòng chống sinh vật gây hại cây trồng.

Tuy nhiên, do nông dân lạm dụng, sử dụng thuốc BVTV sai kỹ thuật, bỏ qua các biện pháp BVTV khác nên gây ô nhiễm nguồn nước và đất, để lại dư lượng trên nông sản.

Theo ông Sơn, đến nay vẫn còn tình trạng người bán thuốc BVTV thiếu chuyên nghiệp, nông dân sử dụng tùy tiện, phụ thuộc vào hướng dẫn của đại lý bán hàng.

Trước thách thức này, chương trình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn và hiệu quả ra đời là một trong những giải pháp quan trọng để khắc phục những hạn chế trên. 

Chia sẻ bên lề chương trình, ông Lê Văn Thiệt, Phó Cục trưởng Cục BVTV cho biết, thời gian qua, mặc dù nông sản Việt Nam xuất khẩu rất tốt. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một số lô hàng vi phạm về an toàn thực phẩm, đặc biệt là dư lượng thuốc BVTV vượt mức tối đa cho phép. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn cho vùng sản xuất.

Sau khi nhận được cảnh báo, Cục BVTV đã phối hợp với các địa phương tìm hiểu nguyên nhân, khắc phục vi phạm và chấn chỉnh lại vùng sản xuất. Nhất là tuyên truyền để bà con nông dân thay đổi tập quán sử dụng thuốc BVTV.

Hiện nay, pháp luật đã có những chế tài rất rõ ràng để xử lý các trường hợp vi phạm như đại lý buôn bán thuốc BVTV không đạt chất lượng, thuốc giả. Thậm chí là xử phạt nông dân có lô hàng vi phạm do sử dụng thuốc BVTV không theo “4 đúng”, dẫn đến vượt dư lượng.

Đối với TP Cần Thơ, ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Thành phố đánh giá, tư duy sản xuất nông nghiệp đã hình thành nhiều năm qua trong nông dân. Để nâng cao hiệu quả sản xuất, bà con áp dụng nhiều giải pháp thâm canh, trong đó có việc sử dụng thuốc BVTV để phòng trừ sinh vật gây hại, nâng cao năng suất cây trồng.

Tuy nhiên vẫn còn tình trạng nông dân lạm dụng sử dụng thuốc BVTV, sử dụng không đúng kỹ thuật, sử dụng thuốc BVTV ngoài danh mục... Điều này dẫn đến chất lượng nông sản còn hạn chế, một số lô hàng xuất khẩu bị nhiễm dư lượng. Vì thế, việc sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, không chỉ là nhu cầu, mà là xu hướng giúp ngành nông nghiệp phát triển bền vững.

Chương trình hợp tác giữa 3 đơn vị sẽ là nguồn lực tiếp sức cho ngành nông nghiệp TP Cần Thơ nâng cao nhận thức của các bên trong việc sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả.

Thời gian qua, Cục BVTV đã triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ kỹ thuật tại địa phương, các đại lý, cơ sở buôn bán thuốc BVTV và người dân trong sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả.

Cùng với sự đồng hành của các hội, hiệp hội, doanh nghiệp, ngành BVTV đã triển khai chương trình “Cam kết phối hợp thực hiện hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả; phát triển sản xuất và sử dụng thuốc BVTV sinh học giai đoạn 2021 – 2025”.

Thống kê trong 6 tháng năm 2024, chương trình đã tổ chức trên 3.800 lớp tập huấn cho trên 97.800 nông dân; 62 lớp tập huấn cho hơn 3.300 cơ sở buôn bán, đại lý thuốc BVTV.

Ngoài ra, chương trình cũng triển khai xây dựng các mô hình sử dụng thuốc BVTV sinh học an toàn và hiệu quả trên lúa, cây ăn trái, rau; xây dựng các bể chứa bao gói thuốc BVTV; tổ chức thu gom bao gói, vỏ chai thuốc BVTV theo quy định.