Vi phạm trong thực hiện MSVT

Nhiều địa phương thực hiện MSVT cho rằng, việc cấp MSVT không chỉ giúp người tiêu dùng và cơ quan chức năng dễ dàng truy xuất nguồn gốc, đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu thông qua việc sản xuất theo quy trình nhất định có kiểm soát dịch hại, đảm bảo vấn đề an toàn thực phẩm, mà còn giúp nông dân ý thức được vấn đề sản xuất liên quan chặt chẽ đến chất lượng và giá thành sản phẩm. Đồng thời, có thể xem đây là “chìa khóa” trong việc xây dựng lòng tin về chất lượng, uy tín nông sản trên thị trường quốc tế cũng như lợi ích kinh tế của nông dân.

Ông Nguyễn Văn Tám- Trưởng Phòng Nông nghiệp-PTNT huyện Trà Ôn cho biết: Toàn huyện hiện có 12 xã được cấp 21 MSVT còn hiệu lực (18 mã nội địa và 3 mã xuất khẩu), với tổng diện tích 177,2ha, bao gồm các loại cây trồng chủ lực: cam sành, nhãn, vú sữa, sầu riêng, lúa. Ước sản lượng 21 MSVT trong 6 tháng đầu năm đạt 11.176 tấn, các vùng sản xuất được cấp MSVT tiêu thụ nông sản thuận lợi, được thương lái trong và ngoài huyện đến tận vườn thu mua.

Xác định rõ tầm quan trọng và những lợi ích của MSVT, thời gian qua, ngành chức năng cũng đã tăng cường tuyên truyền, triển khai cho các địa phương, các vùng trồng có đủ điều kiện và tiêu chuẩn cấp MSVT. Đồng thời, tăng cường giám sát, quản lý chặt chẽ MSVT.

Tuy nhiên, thời gian qua, một số nước nhập khẩu liên quan cũng đã có thông báo về việc không tuân thủ các yêu cầu về kiểm dịch thực vật, một số vùng trồng bị thu hồi MSVT vì nước nhập khẩu phát hiện có sinh vật gây hại trên các lô hàng và có dư lượng hóa chất vượt quá quy định. Các thông báo này cũng yêu cầu Việt Nam phải có biện pháp kiểm soát chặt chẽ các đối tượng kiểm dịch thực vật và dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật tồn dư trong nông sản của các lô hàng xuất khẩu…

Theo ngành nông nghiệp, việc không tuân thủ các quy định về kiểm dịch thực vật tại các vùng trồng, cơ sở đóng gói sẽ có nguy cơ làm mất thị trường xuất khẩu. Để tránh những hệ lụy tiêu cực về sau, ngoài việc bổ sung các chính sách mới, cần có chế tài mạnh nhằm gia tăng quản lý MSVT.

Ông Hồ Phước Dư- Trưởng Phòng Nông nghiệp-PTNT huyện Mang Thít cho biết: Thời gian qua, huyện cũng đã triển khai thực hiện việc thiết lập, quản lý, giám sát MSVT; tập huấn cho 11 vùng trồng xuất khẩu phục vụ công tác phỏng vấn trực tuyến từ phía Trung Quốc, đang chờ Trung Quốc phỏng vấn và hướng dẫn thực hiện, đề nghị cấp 5 MSVT nội địa. Tuy nhiên, việc quản lý, duy trì MSVT đã được cấp gặp nhiều khó khăn. Trên địa bàn huyện đã xảy ra vi phạm khi xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc của MSVT ở xã Chánh An, việc ghi chép sổ tay và nhập nhật ký canh tác lên hệ thống phần mềm điện tử của các hộ dân tại các vùng trồng còn hạn chế.

Nâng cao nhận thức, tăng cường quản lý

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý và giám sát MSVT và cơ sở đóng gói nông sản phục vụ xuất khẩu, Bộ Nông nghiệp-PTNT cũng đã có đề nghị các địa phương tăng cường công tác hướng dẫn, giám sát, kiểm tra việc cấp, quản lý và sử dụng mã số; phối hợp thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm. Chỉ đạo các đơn vị kiểm dịch thực vật tại cửa khẩu tăng cường kiểm tra, kiểm soát hàng hóa và thông tin về vùng trồng, cơ sở đóng gói liên quan tới lô hàng. Phát hiện, xử lý và tuyệt đối không cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật cho các lô hàng không tuân thủ.

Theo đó, các địa phương cũng cần nâng cao chất lượng kiểm tra ban đầu đối với các MSVT và cơ sở đóng gói; tăng cường giám sát mã số sau khi được cấp; bố trí đủ nguồn lực để thực hiện công tác quản lý MSVT, cơ sở đóng gói và triển khai các chương trình giám sát an toàn thực phẩm đối với các hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt là trong vùng được cấp mã số. Tổ chức tốt chuỗi liên kết sản xuất thực chất từ vùng trồng- cơ sở đóng gói- cơ sở xử lý kiểm dịch thực vật- doanh nghiệp xuất khẩu nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng đáp ứng các tiêu chuẩn về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm; tuân thủ yêu cầu của nước nhập khẩu và đảm bảo quyền lợi của các bên tham gia.

Việc được cấp mã số vùng trồng giúp tiêu thụ hàng hóa nông sản ổn định hơn.

Ông Nguyễn Văn Liêm- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp-PTNT cho biết: Thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục hỗ trợ xây dựng các nhãn hiệu, thương hiệu nông sản và chương trình xúc tiến thương mại nông sản; đảm bảo truy xuất nguồn gốc, xây dựng MSVT, mã số vùng nuôi, mã số cơ sở đóng gói nhằm đáp ứng tốt cho thị trường tiêu thụ nông sản trong và ngoài nước; tăng cường giám sát việc sử dụng MSVT, mã số vùng nuôi, đặc biệt việc mua, bán các sản phẩm ngoài MSVT, mã số vùng nuôi...

Bài, ảnh: TRÀ MY