Xế chiều, chàng trai Hà Minh Nguyện mới có mặt tại khu trại gà phường Đông Sơn (thị xã Bỉm Sơn, Thanh Hóa). Đây là chuyến hàng trứng gà thảo mộc thứ 4 trong ngày, được anh bạn trẻ giao cho khách.

Nguyện dẫn chúng tôi đi sâu vào khu vực chăn nuôi có hình lòng chảo, một bên là núi đá, bên kia là hồ nước rộng mênh mông, trông giống khu di lịch sinh thái hơn là trang trại. Nguyện khoe, hồ nước rộng rộng khoảng 3ha phía sau trang trại không khác gì máy điều hòa tự nhiên, bởi vậy nhiệt độ nơi đây thường thấp hơn vài ba độ C so với bên ngoài.

Loay hoay pha trà một hồi, Nguyện nhờ người giúp việc trong trang trại luộc cho mấy quả trứng gà lót dạ vì trưa nay cậu chưa được thứ gì vào bụng, tiện thể giới thiệu luôn cho khách sản phẩm trứng gà thảo mộc vừa ra lò.

Khuôn mặt Nguyện sạm đen, khác hẳn vẻ thư sinh thời còn là sinh viên trường Đại học Điện lực. Cách đây vài năm, nguyện quyết định bỏ nghề xây lắp điện công trường với mức thu nhập khiến nhiều bạn trẻ mơ ước để về quê khởi nghiệp.

Nguyện bảo, bản thân học được nhiều điều sau khi ra trường và nó đủ để cậu bắt đầu một chặng đường mới. Chàng trai trẻ chọn khởi nghiệp từ nghề nông như một mặc định có sẵn trong đầu. Cậu giải thích về lựa chọn nghề nghiệp của mình trông có vẻ rất... cụ non: “Em trải nghiệm cuộc sống bên ngoài như thế đủ rồi. Bây giờ là lúc tự đứng lên bằng đôi chân để khởi nghiệp. Ngành nông nghiệp là đích đến tiếp theo của em, bởi nó sản xuất ra của cải, vật chất, đem lại giá trị thực cho bản thân và xã hội, tạo ra nền tảng vững chắc cho cộng đồng phát triển”.

Quê Nguyện từ xưa tới nay là vùng trồng nhiều lúa, đậu tương nhưng bà con không chủ động được thức ăn chăn nuôi, toàn phải sử dụng cám công nghiệp, giá thành cao, trong khi chất lượng rất khó đoán định. Từ đó, Nguyện nảy ra ý tưởng kết hợp các nguồn lực, lợi thế có sẵn về đất đai, lương thực, kinh nghiệm, nhân công tại địa phương để lấn sân sang lĩnh vực mới là nuôi gà bằng thảo dược.

Ban đầu, Nguyện thừa nhận, làm nông nghiệp không dễ. Chỉ duy nhất có việc chọn cây gì, nuôi con gì cũng khiến cậu suy nghĩ mất mấy đêm. Nói về quyết định chọn nuôi gà thảo dược để khởi nghiệp, Nguyện chia sẻ: “Gà là con vật phổ thông, nên ai cũng có thể sử dụng được các sản phẩm thịt, trứng. Nhưng nếu nuôi gà thông thường, để có sản phẩm trứng thông thường, e rằng mình khó cạnh tranh với các doanh nghiệp, cơ sở chăn nuôi công nghiệp quy mô lớn”.

Thời điểm cậu thanh niên khởi nghiệp, có khá nhiều mô hình chăn nuôi quy mô tại thị xã Bỉm Sơn thua lỗ do thiếu kinh nghiệm chăn nuôi, đặc biệt là không có phương pháp quản lý được dịch bệnh. Bởi vậy, Nguyện chọn nuôi gà đẻ trứng bằng thảo dược, với phương pháp mới và cách tiếp cận thị trường hoàn toàn khác.

Cậu thanh niên ấy muốn làm điều gì đó “khác người”, na ná tính cách bản thân. Thế nhưng, lựa chọn đó không phải là suy nghĩ viển vông, vô định hoặc chỉ là trải nghiệm cảm xúc nhất thời của tuổi trẻ. Sau vài năm dấn thân vào lĩnh vực trái ngành, nay nghe Nguyện chia sẻ kiến thức nuôi gà, ít ai nghĩ rằng, cậu thanh niên có tuổi đời còn trẻ lại từng trải với nghề đến vậy.

Tôi hỏi Nguyện học kiến thức nuôi gà theo kiểu “có một không hai ở Thanh Hóa” từ đâu thì cậu trả lời: “Em chủ yếu học trên mạng và trải nghiệm thực tế. Ngoài ra phải học và biết chấp nhận thất bại sẽ có kinh nghiệm chăn nuôi”.

Nguyện bảo, để có kinh nghiệm chăn nuôi gà như hôm nay, cậu đã cùng anh Lại Thành Biên (đồng sở hữu trại gà) đi khắp cả nước để học tập kinh nghiệm từ các mô hình điểm. Ngoài ra, Nguyện còn học hỏi kỹ thuật nuôi gà thảo mộc từ các bài nghiên cứu khoa học, bài báo quốc tế đăng tải trên các website uy tín để áp dụng cho trang trại mình.

Để nuôi gà bằng thảo dược, Nguyện mày mò, sáng chế ra công thức dinh dưỡng gồm: Tỏi, gừng, nghệ, đinh lăng, quế… được xay thành bột mịn, sau đó trộn đều với đậu tương, lúa và đạm cá đã thủy phân, sử dụng làm thức ăn cho gà.

Thế nhưng, lứa gà nuôi bằng thảo dược đầu tiên năm 2021, Nguyện thất bại do chưa có kinh nghiệm phối trộn công thức dinh dưỡng. Chàng thanh niên nhẩm tính số tiền thua lỗ vụ đầu lên tới vài trăm triệu đồng.

Rút kinh nghiệm từ thất bại, Nguyện kết hợp với người em họ có tiếng trong ngành y, tiếp tục nghiên cứu và bào chế ra ra loại thức ăn chăn nuôi thảo dược với hàm lượng dinh dưỡng cao, phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của gà, giúp tăng sức đề kháng và phòng bệnh cho vật nuôi.

Bởi vậy, sau 2 năm nuôi gà thảo dược, Nguyện tự hào rằng, trang trại không không phải sử dụng bất cứ loại kháng sinh nào cho gà và vật nuôi không hề bị nhiễm bệnh trước diễn biến bất thường của thời tiết.

Để phòng bệnh cho gà, hàng ngày, Nguyện sử dụng hỗn hợp men vi sinh, tỏi đã bao chế, rồi cung cấp cho gà thông qua hệ thống máng uống nước. Ngoài ra, để đảm bảo an toàn dịch bệnh cho trại gà, Nguyện sử dụng vôi bột để khử trùng chuồng trại, kết hợp đệm lót sinh học (trấu, men vi sinh...), định kỳ 2 tuần thay một lần.

Mùa đông, trang trại sử dụng tinh dầu để xông cho trại gà. Chủ trại gà lưu ý, thiết kế chuồng trại thoáng mát mùa hè, ấm áp mùa đông nhưng phải đặc biệt tránh hướng gió bấc.

Từ khi áp dụng phương pháp nuôi gà bằng thảo dược, trại gà của Nguyện phát triển đều, không bệnh tật, tỷ lệ hao hụt rất ít, gà mau lớn và đặc biệt chất lượng trứng gà thơm ngon hơn hẳn gà nuôi bằng phương pháp bình thường khác.

“Chăm gà cũng như chăm sóc trẻ em. Nếu thức ăn đầy đủ dinh dưỡng, vệ sinh chuồng trại tốt gà sẽ không nhiễm bệnh, tăng sức đề kháng. Cần lưu ý, 80% sức đề kháng của gà nằm ở đường ruột, do đó, nếu gà bị bệnh cần bổ sung ngay hỗn hợp thuốc gồm tỏi, than hoạt tính, cây hoàng đắng để chữa trị”, Nguyện chia sẻ.

Tìm thị trường cho trứng gà thảo mộc

Nguyện có vẻ tâm đắc với sản phẩm do chính sức lao động của mình làm ra. Nhưng chàng trai không thích người khác dùng từ "gà thảo dược" vì thuật ngữ có vẻ rất dược tính, dễ gây hiểu lầm về chất lượng sản phẩm.

Nhìn bề ngoài, trứng gà thảo mộc không có gì khác với trứng gà thông thường, nhưng khi ăn có vị thơm, hậu vị của trứng có vị béo. Đặc biệt, trứng gà thảo mộc không có tồn dư kháng sinh hoặc thành phần khác có hại cho cơ thể...

“Qua kiểm chứng, hàm lượng Omega 3 trong trứng gà thảo mộc cao hơn hơn 10-15 lần so với trứng bình thường. Tuy nhiên, giá bán không cao hơn so với các loại trứng khác trong siêu thị hoặc trứng gà công nghiệp bởi chi phí vật tư đầu vào giảm. Bởi vậy, trứng gà thảo mộc mang thương hiệu NataFoods của trang trại đang chiếm được niềm tin, thị hiếu của khách hàng”.

Nguyện cho biết thêm, hiện nay nhu cầu khách hàng về trứng gà thảo mộc rất lớn, thậm chí có người đề nghị mua với số lượng lớn để dán nhãn hiệu bản quyền, nhưng cậu từ chối với lý do: Đây không phải là thời điểm để nghĩ đến lợi nhuận hay đánh đổi công sức bấy lâu để lấy tiền. Thay vào đó, Nguyện tự mình xây dựng thương hiệu và hướng tới phân khúc khách hàng đang sinh sống tại các căn hộ chung cư trong và ngoài tỉnh để cung cấp hàng hóa. Theo cậu, thị trường này rất ổn định, giảm bớt khâu trung gian, tăng lợi nhuận.

“Mỗi chung cư sẽ có khu vực bán hàng. Người bán hàng vừa là khách hàng, vừa là nhân viên tiếp thị sản phẩm đến tay người tiêu dùng nhanh nhất. Ban đầu người dân khá lạ lẫm với tên gọi “trứng gà thảo mộc”. Tuy nhiên sau trực tiếp kiểm định chất lượng sản phẩm trên bàn ăn, khách hàng đã thay đổi suy nghĩ từ tò mò sang sử dụng thường xuyên trứng gà thảo mộc”, Nguyện chia sẻ.

Sau 2 năm đi vào hoạt động, sản lượng trứng gà của trang trại đã đi vào ổn định. Mỗi ngày chủ trại gà thu 1.000 trứng gà, với giá trứng gà dao động từ 4,8-5,2 nghìn đồng/quả. Sau khi trừ chi phí, mỗi tháng, trại gà mang lại cho Nguyện thu nhập khoảng 2 triệu đồng từ tiền bán trứng.

Ngoài ra, chàng trai còn liên kết với 2 hộ dân, chuyển giao khoa học kỹ thuật, thức ăn, con giống, mở rộng quy mô thêm 3.000 con gà Ai Cập nuôi bằng thảo dược nhằm giúp bà con nâng cao thu nhập. Hiện nay, trại gà của Nguyện đang tạo công ăn việc làm ổn định cho gần 10 lao động với mức lương 7 triệu đồng/tháng.

Ông Lại Thành Tuyên, Phó Chủ tịch UBND phường Đông Sơn, cho biết, đây là mô hình nuôi gà bằng thảo dược khá mới tại địa phương và đang thực sự phát huy hiệu quả.

"Ngoài chất lượng tốt, sản phẩm sử dụng nguồn thức ăn rất an toàn. Phương thức nuôi gà kiểu mới đã giúp người chăn nuôi giảm được chi phí sử dụng thuốc kháng sinh thú y, giảm tỷ lệ gà chết, giảm chi phí thức ăn, mở ra hướng đi mới trong tiếp cận thị trường đối với sản phẩm trứng gà sạch. Sản phẩm phù hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng hiện nay”, ông tuyên cho biết.

Cũng theo ông Tuyên, địa phương hy vọng trong thời gian tới sản phẩm sẽ có mặt nhiều hơn nữa trên thị trường, giúp bà con nâng quy mô trang trại, góp phần phát triển kinh tế ở địa phương, tạo công ăn việc làm cho nhiều người dân.