Đã trồng, phục hồi hơn 4.000ha rừng ngập mặn

Ngày 21/11, tại thành phố Huế, Bộ NN-PTNT, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) phối hợp với UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức hội thảo quốc tế “Phát huy giá trị đa dụng của rừng ngập mặn cho mục tiêu giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu."

Sự kiện có hơn 70 đại biểu tham gia trực tiếp và 100 đại biểu tham gia trực tuyến, gồm các chuyên gia toàn cầu, đại diện Bộ NN-PTNT, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế và các đơn vị liên quan; hướng đến mục tiêu tìm hiểu vai trò đa chiều của rừng ngập mặn đối với phúc lợi môi trường và cộng đồng.

Hội thảo nhấn mạnh vai trò của rừng ngập mặn như nguồn tài nguyên quý giá của cộng đồng địa phương và là thành phần quan trọng của hệ sinh thái “các bon xanh”, nhờ đó rừng ngập mặn trở thành một tài sản quý giá đối với tài chính các bon bền vững và giảm nhẹ biến đổi khí hậu. Hội thảo tạo cơ hội cho các quốc gia đang phát triển học hỏi các thực hành tốt và chia sẻ bài học, kinh nghiệm liên quan đến quản lý, bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn, đưa rừng ngập mặn vào Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) và khai thác tiềm năng các bon xanh của rừng ngập mặn trong việc cấp tài chính cho các nỗ lực bảo vệ và phục hồi rừng ngập mặn.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Trị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT nhấn mạnh nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc tăng cường chính sách quản lý rừng. Đồng thời, nêu bật vai trò quan trọng của việc nâng cao hiệu quả và giá trị kinh tế của rừng ngập mặn ven biển ở Việt Nam, kêu gọi các tỉnh ven biển tăng cường nỗ lực bảo vệ và trồng rừng ngập mặn.

“Sau hội thảo này, Bộ NN-PTNT sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chuyên môn hoàn thiện cơ chế chính sách lâm nghiệp trình Chính phủ phê duyệt và xây dựng các hướng dẫn kỹ thuật. Tôi kêu gọi các tỉnh ven biển tăng cường nỗ lực bảo vệ rừng và trồng rừng ven biển”, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị chia sẻ.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá cao sự lãnh đạo của Việt Nam trong công tác bảo tồn rừng ngập mặn. Bà nêu bật về các dự án hợp tác triển khai cùng với Bộ NN-PTNT, gồm hoạt động trồng và phục hồi hơn 4.000ha rừng ngập mặn và một dự án sắp tới do Canada tài trợ để bảo vệ và tạo thêm 1.000ha nữa.

Bà Ramla Khalidi cũng đề cập đến hoạt động hợp tác trong khuôn khổ Chương trình toàn cầu Lời hứa khí hậu của UNDP, do Chính phủ Anh hỗ trợ, để tiến hành đánh giá trữ lượng các bon ở 28 tỉnh ven biển Việt Nam và xác định các lộ trình tài chính bền vững cũng như tiềm năng của thị trường các bon với tính toàn vẹn cao khi thực hiện Điều 6.2 và 6.4 của Thỏa thuận Paris trong tương lai.

"Việc mất rừng ngập mặn nhanh chóng đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng đối với khả năng phục hồi, đa dạng sinh học ven biển và sinh kế của hàng triệu người sống phụ thuộc vào các hệ sinh thái này. Việc khôi phục rừng ngập mặn không chỉ đơn thuần là một mệnh lệnh về môi trường, mà còn là nghĩa vụ đạo đức đối với các thế hệ tương lai", bà Ramla Khalidi nhấn mạnh.

Ông Alex White từ Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Vương Quốc Anh chia sẻ: "Vương quốc Anh nhận thấy tầm quan trọng của rừng ngập mặn trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và phát triển bền vững, cũng như trong việc tăng cường khả năng chống chịu khí hậu và tăng trưởng xanh. Sự hợp tác của chúng tôi với UNDP về rừng, sử dụng đất và thiên nhiên tập trung vào việc tìm hiểu lợi ích của các hệ sinh thái rừng quan trọng này. Chúng tôi rất vui khi được chứng kiến những hoạt động chung của Vương quốc Anh và UNDP tại Việt Nam”.

Vai trò của rừng ngập mặn trong lưu giữ, giảm phát thải các bon

Hội thảo có các bài tham luận, trình bày chuyên sâu của các chuyên gia trong nước và quốc tế. Bà Clea Paz-Rivera từ UNDP nhấn mạnh ý nghĩa của rừng ngập mặn trên toàn cầu trong việc cô lập các bon và bảo vệ bờ biển.

Ông Vũ Tấn Phương, Văn phòng Chứng chỉ Quản lý rừng bền vững (VFCO) đã trình bày về vai trò quan trọng của ngành lâm nghiệp Việt Nam trong việc lưu giữ và giảm phát thải các bon, chiến lược phát triển lâm nghiệp và các biện pháp giảm khí nhà kính phù hợp với Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) cho các mục tiêu khí hậu.

Ông cũng chia sẻ về kế hoạch phát triển thị trường các bon, trong đó tập trung xây dựng khung pháp lý và cơ sở hạ tầng cho giao dịch các bon, nhằm thu hút khu vực tư nhân phát triển kinh tế phát thải ít các bon và nâng cao khả năng cạnh tranh kinh doanh. Các chuyên gia từ Sri Lanka và Indonesia cũng chia sẻ kinh nghiệm chi tiết về các sáng kiến phục hồi rừng ngập mặn ở quốc gia họ, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc bảo tồn các hệ sinh thái tối quan trọng này trước những thách thức khí hậu toàn cầu.

Bà Maitreyee Mukherjee, chuyên gia từ Singapore phân tích thị trường các bon, thuế các bon và Hệ thống thương mại phát thải (ETS) cũng như vai trò tiềm năng của chúng trong quản lý rừng bền vững, qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của tín chỉ các bon trong chiến lược môi trường toàn cầu. Singapore là quốc gia ASEAN đầu tiên triển khai thuế các bon lũy tiến vào năm 2019, bao quát 80% lượng phát thải các bon toàn quốc và đưa ra tín hiệu về giá cho toàn bộ nền kinh tế.

Cũng tại hội thảo, ông Triệu Văn Lực, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp, Bộ NN-PTNT đã trình bày báo cáo về Đề án “Bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030” của Việt Nam. Ông nhấn mạnh những tiến bộ trong chính sách và hướng dẫn kỹ thuật để quản lý rừng bền vững, những thành tựu trong bảo vệ và trồng rừng, cũng như những thách thức phải đối mặt, gồm cả vấn đề sử dụng đất và khó khăn trong công tác trồng rừng ngập mặn.

Hội thảo kết thúc với sự nhất trí của các đại biểu về nhu cầu cần có hành động toàn cầu và địa phương để bảo vệ rừng ngập mặn, tăng cường nhận thức về vai trò không thể thiếu của rừng ngập mặn trong bảo tồn đa dạng sinh học, giảm nhẹ biến đổi khí hậu và hỗ trợ kinh tế địa phương.

Theo Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UBNDP), mặc dù rừng ngập mặn chỉ chiếm 0,7% diện tích rừng toàn cầu, song có thể lưu trữ 20 tỷ tấn các bon, tương đương khoảng 2,5 lần lượng khí thải nhà kính toàn cầu hiện nay. Việc bỏ qua rừng ngập mặn hoặc chuyển đổi rừng ngập mặn cho các mục đích sử dụng đất khác khiến lượng khí thải nhà kính quốc gia có thể bị đánh giá không sát với thực tế.

Hệ sinh thái rừng ngập mặn đang chịu áp lực rất lớn từ hoạt động của con người trong khi vai trò của chúng trong giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu thường bị bỏ qua. Rừng ngập mặn tiếp tục bị chặt hạ để lấy gỗ/củi, chuyển đổi thành các dự án phát triển ven biển và nuôi trồng thủy sản. Việc chuyển đổi này gây ra một lượng lớn khí thải nhà kính, góp phần làm gia tăng quá trình biến đổi khí hậu.