Nên tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình phù hợp

Theo Báo Tuổi trẻ Thủ đô, Bộ Tài chính vừa có tờ trình đề nghị xây dựng Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) trong đó có đề xuất việc điều chỉnh tăng thuế với 2 phương án.

Phương án 1: Giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình phù hợp với khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) .

Phương án 2: Điều chỉnh tăng thuế bằng cách áp dụng phương pháp tính thuế hỗn hợp (vừa áp dụng thuế tương đối theo tỷ lệ %, vừa bổ sung thêm một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng rượu, bia).

Trong 2 phương án trên, Bộ Tài chính đề xuất lựa chọn phương án 1 nhằm đảm bảo yếu tố cạnh tranh trong bối cảnh chất lượng và giá bán đồ uống có cồn có sự khác biệt và cũng là để đảm bảo nguồn thu ngân sách.

Mới đây, trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cũng đồng thuận với phương án 1, nghĩa là giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình phù hợp với khuyến nghị của WHO.

Theo ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch VAFI, nhiều doanh nghiệp trong ngành đều nhất trí lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt khi điều kiện kinh tế - xã hội cho phép theo từng giai đoạn nhưng phải đảm bảo nguyên tắc công bằng cho tất cả doanh nghiệp.

Ở phương án 2, ông Hải cho rằng, với cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt bằng phương pháp hỗn hợp, các doanh nghiệp không thắc mắc phần tính thuế theo tỷ lệ % vì nó đảm bảo công bằng với mọi doanh nghiệp.

Tuy nhiên, họ không thể chấp nhận mức thuế tuyệt đối được tính như nhau trên một đơn vị sản phẩm tiêu thụ dù bia có giá trị cao hay thấp, khiến cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ nhanh chóng phá sản vì phải chịu mức thuế tuyệt đối quá cao so với giá bán.

Cũng theo ông Hải, do mức thuế tuyệt đối được áp dụng như nhau trên một đơn vị sản phẩm tiêu thụ, nên dù giá sản phẩm chênh lệch giữa các hãng thì công ty sản xuất bia cao cấp và cận cao cấp, doanh nghiệp đầu ngành thống lĩnh thị trường có thể hưởng lợi từ cơ chế này.

Trong khi đó, công ty sản xuất bia vừa và nhỏ, đa phần là các doanh nghiệp Việt lại ít lợi thế cạnh tranh hơn, sẽ gặp khó khăn lớn nếu chính sách tính thuế tiêu thụ đặc biệt thay đổi sang phương pháp hỗn hợp.

Áp chung một mức thuế là không công bằng

Cũng góp ý liên quan đến vấn đề này, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa - Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhất trí với phương án giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình phù hợp với khuyến nghị của WHO.

Theo ông Hòa, trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng thì cần hạn chế điều chỉnh những chính sách tác động mạnh tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, ông cho rằng lúc này Nhà nước cần giữ nguyên cách tính thuế hiện tại và tăng theo lộ trình.

"Việc giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình là phù hợp với các doanh nghiệp và bối cảnh kinh tế lúc này", ông Hòa nói.

Trong khi đó, phân tích về phương án 2, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa cho rằng, việc bổ sung thêm một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng rượu, bia là không công bằng với tất cả các doanh nghiệp trong ngành.

Theo Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, mỗi doanh nghiệp đều có năng lực sản xuất kinh doanh, thị trường khác nhau và giá bán sản phẩm cũng không giống nhau vì thế không thể áp chung một mức thuế như nhau, sẽ dẫn đến sự bất bình đẳng, không công bằng.

"Việc áp một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng rượu, bia là không phù hợp vì mỗi công ty đều có năng lực, thị trường và giá bán sản phẩm khác nhau. Ví dụ như bia Heineken giá bán 460.000 đồng mỗi thùng thì họ phải chịu thuế suất với mức giá đó, còn bia Sài Gòn hay bia Hà Nội giá 300.000 đồng mỗi thùng thì làm sao họ lại phải chịu thuế suất với giá bán 460.000 đồng được", ông Hòa phân tích.

Do đó, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa đề nghị có cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt hợp lý để đảm bảo tính cạnh tranh và công bằng cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty sản xuất bia ở phân khúc thấp, bình dân sẽ chịu ảnh hưởng rất nặng nề.

Cũng nêu quan điểm đến việc này, ông Đồng Văn Cương - Giám đốc Công ty TNHH Phú Thái Sơn (trụ sở ở Hà Nội), doanh nghiệp sản xuất bia Báo Trắng, Hada Gold bày tỏ nhất trí với phương án giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình phù hợp.

Theo ông Cương, hiện nay tình hình tiêu thụ bia rất khó khăn, sản phẩm của công ty thuộc phân khúc thấp nên thị trường chủ yếu ở khu vực vùng nông thôn, vùng núi nên doanh thu thấp, lợi nhuận mang lại cũng không cao. Do đó, ông cho rằng cần xem xét lại lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt để hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh này.

Mặt khác, ông Cương cũng phản đối việc bổ sung thêm một mức thuế tuyệt đối với mặt hàng bia, bởi như thế tự nhiên sản phẩm của công ty tự nhiên sẽ bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn trong khi giá bán và lượng tiêu thụ quá thấp.

"Sản phẩm bia của chúng tôi có giá bán thấp hơn nhiều so với Heineken, Sài Gòn hay Tiger thì làm sao cùng chịu chung một mức thuế được. Hơn nữa, việc áp như vậy thì đương nhiên chúng tôi sẽ phải chịu thuế cao hơn trong khi kinh doanh khó khăn, hàng bán chậm nên nguy cơ phá sản là hiện hữu".

Vì vậy, ông Cương đề nghị Nhà nước, các nhà hoạch định chính sách cần nghiên cứu phương án tính thuế hợp lý vừa để nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách và vừa hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn như hiện nay.

Hậu Lộc