Cây trồng mới trên đất gò đồi

Nhắc đến cây sương sâm, nhiều người nghĩ ngay đất sống của nó phải là ở miền Đông Nam bộ hoặc miền Tây Nam bộ. Thế nên khi thấy vợ chồng ông Trần Văn Thâm (sinh năm 1964) và bà Bùi Thị Bưởi (sinh năm 1966) ở tổ 3, khu phố Thiết Đính Bắc, phường Bồng Sơn (thị xã Hoài Nhơn, Bình Định) đưa cây sương sâm về trồng trên đất gò đồi tại quê nhà, ai nấy đều lắc đầu hoài nghi.

Sau thời gian cùng gia đình tha phương kiếm kế mưu sinh ở miền Nam, nhìn những vườn sương sâm đẹp mướt mắt, ông Thâm đã ấp ủ ý định khi về quê sẽ trồng loại cây này. Để nuôi ước nguyện, những lúc rảnh rỗi ông Thâm la cà ở các vườn sương sâm ở miền Nam để học hỏi kinh nghiệm.

Năm 2021, ông Thâm đưa gia đình về lại quê hương định cư. Sau khi ổn định, ông Thâm đặt mua từ Long An 5kg hạt giống cây sương sâm với giá 500.000đ/kg về gieo trồng. Vạn sự khởi đầu nan, lô hạt giống này khiến ông Thâm thất vọng vì tỷ lệ nảy mầm rất thấp. Không nản chí, ông Thâm tiếp tục nhờ người thân mua 4kg hạt giống sương sâm lông từ Gia Lai về trồng (đây là giống sương sâm thâm dây leo có lông tơ mịn). Lần này hạt giống nảy mầm như kỳ vọng, ông Thâm chọn 7.000 cây giống phát triển khỏe đưa vào trồng.

Thế nhưng loại cây trồng mới này vẫn chưa hết làm khó ông Thâm. Thời gian đầu, do chưa phù hợp điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, nhiều dây sương sâm trồng một thời gian dài nhưng vẫn phát triển èo uột, nhiều dây bị chết phải dặm đi, dặm lại nhiều lần. Khẳng định kiến thức, kỹ thuật của mình về cây sương sâm còn “lỗ hổng” nên ông Thâm không ngừng tìm tòi, học hỏi thêm về quy trình canh tác loại cây trồng mới này. Đến bây giờ, sau hơn 1 năm trồng và chăm sóc, vợ chồng ông Thâm đã có thể thở phào vì 100% gốc sương sâm đã cho thu hoạch.

Vườn sương sâm với 7.000 gốc ken dày những chiếc lá mướt xanh trồng trên diện tích 3.500m2 đất gò đồi, cây cách cây 20cm, hàng cách hàng 50cm. Để chống ngã đổ trong mùa mưa bão, trên mỗi luống trồng, ông Thâm thiết kế những hàng trụ bê tông, mỗi trụ cách nhau 5m liên kết với nhau bằng dây căng vững chắc. Vì sương sâm là loại dây leo nên ông Thâm sử dụng các loại dây được bện bằng chất liệu nilon hoặc xơ dừa treo thẳng từ gốc lên, vừa tạo điểm tựa để dây sương sâm leo thoải mái, vừa giúp thu hái dễ dàng.

Loại cây dễ tính, cho thu nhập ổn định

Ông Thâm chia sẻ, sương sâm là loại cây dễ trồng, không đòi hỏi nhiều kỹ thuật chăm sóc. Nhưng người trồng phải nắm bắt được đặc tính cây sương sâm rất ưa nước, nhưng không chịu được úng nên không được tưới quá nhiều. Đặc biệt đất trồng phải đảm bảo tơi xốp, kèm theo hệ thống rãnh thoát nước hiệu quả để tránh bị ngập úng.

“Sâm lông là loại cây lấy lá để chế biến thạch giải khát nên việc phun thuốc bảo vệ thực vật, bón phân phải tuân thủ theo hướng hữu cơ để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Nếu bón các loại phân hữu cơ như bánh dầu, vỏ đậu phộng ủ sẽ giúp cây tăng sức đề kháng, không bị các loại sâu bệnh gây hại, cây lại phát triển mạnh, lá dày, có màu xanh đậm”, ông Thâm chia sẻ kinh nghiệm.

Từ đầu năm 2023 đến nay, hơn 7.000 gốc sương sâm đã cho vợ chồng ông Thâm thu hoạch bình quân mỗi ngày từ 10 - 15kg lá sâm, vụ lá thu hoạch rộ nhất là từ tháng 2 đến tháng 6. Theo bà Bùi Thị Bưởi (vợ ông Thâm), hiện giá bán lá sương sâm tại địa phương bình quân từ 40.000 - 60.000đ/kg, nếu gửi đi tiêu thụ tại các thị trường Quảng Ngãi, Quảng Nam, Lâm Đồng, TP.HCM, Gia Lai… giá bán dao động từ 80.000 - 100.000đ/kg.

Hiện vợ chồng ông Thâm đã đầu tư mua máy vò lá sương sâm để chế biến thạch sâm bán theo đơn đặt hàng, bán lẻ tại chợ và bán tại nhà. Do là người duy nhất trồng sương sâm ở phường Bồng Sơn (thị xã Hoài Nhơn, Bình Định) nên mỗi ngày gia đình ông Thâm chế biến được khoảng 50kg lá thạch sâm tươi nhưng vẫn không đủ để cung cấp theo đơn đặt hàng của các nhà hàng, quán giải khát và người tiêu dùng. Hiện mỗi tháng gia đình ông Thâm thu nhập khoảng 15 - 20 triệu đồng từ lá sương sâm.

“Vườn sương sâm của gia đình ông Thâm là mô hình phát triển kinh tế với giống cây trồng mới cho hiệu quả đầu tiên trên địa bàn. Để ông Thâm có điều kiện đầu tư hệ thống tưới tiêu, chế biến, bảo quản sản phẩm, thời gian tới, chúng tôi sẽ tham mưu ngành chức năng giúp gia đình ông tiếp cận được các nguồn vốn vay ưu đãi để mở rộng quy mô sản xuất cũng như tiêu thụ sản phẩm”, ông Nguyễn Trung Hòa, Phó Chủ tịch UBND phường Bồng Sơn cho biết.

Vũ Đình Thung