Chiều 26/10, nằm trong chuỗi sự kiện 30 năm Khuyến nông Việt Nam, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức tọa đàm phát triển khuyến nông cộng đồng và khuyến nông số. Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan đến dự và chủ trì buổi tọa đàm.

Là người đầu tiên chia sẻ tại phiên tọa đàm, ông Morita Tateo, chuyên gia về cây trồng đến từ tổ chức Jica của Nhật, cố vấn cho Bộ NN-PTNT về thúc đẩy hợp tác công tư trong nông nghiệp, cho biết trong tất cả lĩnh vực, hầu hết các công nghệ ứng dụng mới ở Nhật Bản được áp dụng chủ yếu tại doanh nghiệp tư nhân.

Theo ông Morita Tateo, Nhật Bản hiện nay cơ bản có hai chuỗi cung ứng nông sản, một là thông qua hợp tác xã nông nghiệp, hai là thông qua các nhà bán lẻ thường sử dụng những hệ thống trung tâm thương mại lớn. Cả hợp tác xã và đại lý kinh doanh các sản phẩm, vật tư nông nghiệp có đội ngũ gọi là kỹ sư bán hàng. Những người này có vai trò phổ biến, giới thiệu, hướng dẫn người mua biết đến công nghệ mới và hình thức kinh doanh của công ty họ, họ đóng vai trò như những cán bộ khuyến nông.

"Khuyến nông cộng đồng mà Việt Nam đang triển khai có rất nhiều điểm tương đồng với hệ thống khuyến nông phát triển tại các công ty, doanh nghiệp Nhật Bản. Tuy nhiên, có một điểm khác biệt là khuyến nông cộng đồng ở Việt Nam hiện nay vẫn đang được nhà nước hỗ trợ. Còn khuyến nông ở các doanh nghiệp tư nhân Nhật Bản thì phải tự túc. Một điểm khác nữa, khuyến nông ở các công ty tư nhân Nhật Bản, ngoài việc bán hàng, hướng dẫn sử dụng vật tư đầu vào thì họ còn có phương thức tín dụng là cho nông dân vay tiền để mua vật tư nông nghiệp, nông dân sẽ trả lại sau khi bán hàng", ông Morita Tateo cho hay

Do đó, ông Morita Tateo kiến nghị khuyến nông Việt Nam xem xét ngoài việc đầu tư cho khuyến nông công thì tiến tới có thể đầu tư thêm cho khuyến nông tư để thúc đẩy phát triển sản xuất.

Nhận định thêm về khuyến nông Việt Nam, ông Kayano Naoki (tổ chức Jica) - chuyên gia điều phối dự án "Tăng cường chuỗi giá trị cây trồng an toàn tại các tỉnh phía Bắc Việt Nam", nói rằng thời gian qua ông có nhiều dịp cộng tác với khuyến nông từ Trung ương đến địa phương. Quá trình làm việc, ông thấy Việt Nam là quốc gia có hệ thống khuyến nông rất mạnh và phát triển.

"Khi làm việc chúng tôi được các cán bộ khuyến nông hỗ trợ rất tích cực, họ giỏi về chuyên môn. Mặc dù hiện nay dự án này mới có 7 tỉnh tham gia nhưng hi vọng trong thời gian tới sẽ có sự hợp tác nhiều hơn nữa đối với hệ thống khuyến nông và các chương trình khuyến nông cộng đồng để có thể đảm bảo được mục tiêu cũng như tính bền vững của dự án sau này", ông Kayano Naoki đề đạt.

Phát biểu tại tọa đàm, anh Lê Trí Nhân, một cán bộ khuyến nông cộng đồng tại Bến Tre, cho biết các thành viên của tổ cộng đồng Bến Tre tiền thân là những khuyến nông viên, trước được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ mỗi tháng gần 1,5 triệu đồng, sau đó đề án này không còn nữa. Các thành viên của tổ mặc dù không còn được hưởng lương nhưng được UBND các xã cho vào thường vụ trong Hội nông dân xã, được hưởng phụ cấp các hoạt động nông nghiệp của xã và vẫn phụ trách các hoạt động nông nghiệp của xã.

"Khi đề án 'Nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ khuyến nông cộng đồng' triển khai ở Bến Tre, chúng tôi lựa chọn vùng nguyên liệu sản xuất tập trung được quy hoạch để thành lập các tổ tư vấn cộng đồng. Ở các xã này, chúng tôi mời những người trước làm khuyến nông viên tham gia tổ khuyến nông cộng đồng để hỗ trợ trực tiếp cho dự án. Họ đã có tay nghề trong quá trình làm khuyến nông viên rồi nên khi vào các tổ khuyến nông cộng đồng thì không có gì bỡ ngỡ, rất thuận lợi trong quá trình tiếp cận bà con nông dân cũng như có uy tín với địa phương, giúp cho dự án hoạt động trơn tru hơn", anh Nhân nói.

Tuy nhiên, anh Nhân cũng bày tỏ trăn trở đối với các tổ khuyến nông cộng đồng hiện nay, họ chưa có cơ chế, chính sách tiền lương để vận hành. Nhân buổi tọa đàm, anh Nhân mong muốn Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và các địa phương xem xét, nghiên cứu hỗ trợ thêm về cơ chế, kinh phí cho các tổ khuyến nông, để chia sẻ, khích lệ các thành viên có thêm động lực.

Sau phiên tọa đàm, Bộ trưởng Lê Minh Hoan phát biểu, gửi lời chúc mừng đến các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống khuyến nông từ Trung ương đến địa phương, cùng bà con nông dân cả nước, nhân dịp kỷ niệm 30 năm khuyến nông Việt Nam.

Sau đó ông trình chiếu một thước phim ngắn phát trên màn ảnh rộng về hoạt động của một tổ khuyến nông cộng đồng tại Thái Lan. Đoạn phim nói về những người khuyến nông cơ sở đang làm việc cùng với nông dân, ăn cơm cùng nông dân và họ cười đùa cùng nông dân. Đoạn kết của phim là câu nói của người khuyến nông "chúng tôi làm việc cùng nhau, ăn cùng nhau và chia sẻ hạnh phúc cho nhau".

Thông qua câu nói này, Bộ trưởng gửi gắm đến tọa đàm một thông điệp - đây chính là cộng đồng, là điều mà hệ thống khuyến nông, cán bộ khuyến nông hướng đến.

"Tôi đã xem phim này nhiều lần và rất cảm xúc. Những cán bộ nông nghiệp sẽ thật sự hạnh phúc khi chúng ta tạo ra hạnh phúc cho người nông dân. Chứng kiến được nụ cười của người nông dân là thành công, giá trị của công tác khuyến nông", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh và mong rằng đội ngũ khuyến nông mỗi khi đến với bà con nông dân hãy đến bằng tất cả trái tim mình, đến không chỉ vì nhiệm vụ, vì trách nhiệm với công việc mà còn cao cả hơn là đến vì bổn phận, đến vì thấy mình nên đến, cần đến, phải đến.

Cường Vũ - Nguyễn Thành