Từ nguồn vốn của các chương trình giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, huyện Nam Giang (Quảng Nam) đã hỗ trợ cho nhiều hộ gia đình chuyển đổi cây trồng. Trên nhiều vùng đất trước đây vốn bạt ngàn cây keo, bây giờ được thay thế bởi những loại cây ăn quả như mít Thái, bưởi da xanh, cam Vinh… hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con.

Nhiều năm qua, cuộc sống của 5 thành viên trong gia đình Cha Brang Ban (trú thôn A Liêng, xã Tà Bhing, Nam Giang) chỉ phụ thuộc vào mấy sào lúa rẫy và gần 1ha trồng keo. Những năm được mùa, lúa thu hoạch được cũng chỉ đủ ăn, khi mất mùa lại sống trong tình cảnh thiếu thốn, chật vật. Để kiếm thêm thu nhập, những lúc nông nhàn, anh Ban phải bôn ba đi làm thuê khắp nơi với tiền công khoảng 250.000 đồng mỗi ngày. Tuy vậy, công việc cũng không ổn định, lúc có, lúc không.

Điều kiện kinh tế gia đình khó khăn nên anh Ban cũng không dám đầu tư sản xuất gì thêm, có sao sống vậy, bấm bụng qua ngày. Đến năm 2022, khi huyện Nam Giang có chính sách hỗ trợ giống cây mít Thái, phân bón cho những gia đình có nhu cầu, anh Ban đã quyết định đăng ký thực hiện. Sau khi nhận được 100 cây giống, ông Ban đã cải tạo lại 0,2ha diện tích đất trong vườn nhà để xuống giống.

Để đảm bảo cho mô hình hỗ trợ này đạt hiệu quả, cán bộ nông nghiệp huyện Nam Giang đã trực tiếp hướng dẫn các kỹ thuật trồng, bón phân, chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh. Đến nay, sau hơn 1 năm thực hiện, vườn mít của anh Ban đạt tỷ lệ sống đến 95%, cây trồng có sức sống khỏe, một số cây đã cho những quả bói đầu tiên.

“Thấy vườn cây xanh tốt như thế, tôi rất mừng. Nếu những năm sau, toàn bộ số cây này ra trái thì gia đình chắc chắn sẽ có 1 khoản thu nhập tương đối khá, hiệu quả hơn rất nhiều so với cây keo. Bởi cùng 1 diện tích này, cây keo sau 4 đến năm 5 cũng chỉ thu được từ 10 - 15 triệu đồng, chưa trừ các chi phí, công chăm sóc. Qua đây, tôi cũng cảm ơn nhà nước đã quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện cho những hộ dân chúng tôi làm ăn, phát triển kinh tế từng bước thoát nghèo”, anh Ban tâm sự.

Tương tự, từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2022, gia đình anh Bh’Nướch Bia (trú thôn A Liêng, xã Tà Bhing, Nam Giang) được nhận hỗ trợ 100 cây bưởi da xanh giống. Để đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả, trước khi nhận cây giống, huyện Nam Giang đã yêu cầu những hộ đăng ký nhận hỗ trợ phải tiến hành đào hố trồng trước để ngành chức năng nghiệm thu. Ngoài hỗ trợ giống, các hộ dân còn được hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cũng như cấp đường ống nước tưới cho vườn cây.

Theo anh Bia, trước đây ở địa phương, mỗi khi trồng bất cứ loại cây gì cũng theo hình thức truyền thống, hầu như không chăm sóc mà để phó mặc cho tự nhiên, do vậy hiệu quả không cao. “Trong chương trình hỗ trợ này, chúng tôi được cán bộ kỹ thuật về tận nhà hướng dẫn cách đào hố trồng như thế nào, phòng trừ sâu bệnh ra sao.

Nhờ giống cây đảm bảo chất lượng, chăm bón đúng cách mà vườn bưởi nhà tôi đạt tỷ lệ sống đến trên 90%, toàn bộ số cây còn lại trong vườn đều xanh tốt, sinh trưởng khỏe và hầu như chưa thấy bất kỳ một loại sâu bệnh hại nào. Hy vọng rằng, trong những năm tới đây, loại cây này sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình, để từ đó những hộ dân chúng tôi có cơ sở mở rộng thêm diện tích, tăng thu nhập”, anh Bia nói.

Theo phòng NN-PTNT huyện Nam Giang, hiện nay trên địa bàn dân cư chủ yếu là người đồng bào dân tộc thiểu số nên hầu hết kinh tế các hộ gia đình còn khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao (hơn 43% vào năm 2022). Để giúp người dân phát triển kinh tế, những năm qua, từ các nguồn vốn của Trung ương, tỉnh, huyện, địa phương đã hỗ trợ cho các hộ dân các loại cây trồng, trong đó chủ yếu là các cây ăn quả để thay thế cho cây keo với kinh phí hàng tỷ đồng.

Ông Hồ Viết Căn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Nam Giang cho biết, từ nguồn vốn của 2 chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững và chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong năm 2023, huyện đã hỗ trợ cho hàng trăm hộ dân với kinh phí trên 30 tỷ đồng để phát triển kinh tế. Trong đó, đối với cây trồng, huyện Nam Giang xác định sẽ tập trung phát triển các loại cây ăn trái phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương.

“Đối với các mô hình hỗ trợ trồng cây ăn quả sẽ có sự tham gia của 3 bên gồm các hộ dân, cơ quan quản lý vốn và các doanh nghiệp liên kết thường xuyên phối hợp kiểm tra, giám sát. Quá trình này thực hiện trong vòng 3 năm đến hết chu kỳ kiến thiết cơ bản, khi cây cho thu hoạch sẽ tiến hành thu mua lại cho các hộ dân. Qua theo dõi, hiện nay, các loại cây ăn trái được trồng ở địa phương đang phát triển tốt với tổng diện tích các mô hình hỗ trợ lên đến hơn 300ha. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục nhân rộng các mô hình này”, ông Hồ Viết Căn nói.

Lê Khánh