Xã Đam B’ri có 2.975 hộ với 10.267 khẩu, với 6 dân tộc anh em sinh sống trên địa bàn là: Kinh, Hoa, Tày, Nùng, Mường, Dao. Với phương châm xây dựng NTM là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục; Đảng ủy, chính quyền đã tiến hành rà soát xác định mức độ hoàn thành các chỉ tiêu, nhất là các chỉ tiêu còn thấp và thiếu tính bền vững để tập trung các nguồn lực tiếp tục hoàn thiện và nâng cao. 

Tuy nhiên, với xuất phát điểm lúc xây dựng NTM nâng cao còn thấp, địa bàn dân cư trải dài, chia cắt, một số chỉ tiêu trong các tiêu chí tỷ lệ thực hiện còn thấp, có chỉ tiêu bằng 0% nên ảnh hưởng đến dự kiến lộ trình về đích NTM.

Theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ có 19 tiêu chí và 75 chỉ tiêu trong xây dựng NTM nâng cao nhưng hiện nay địa phương còn vướng, chưa thực hiện được đến 4 tiêu chí và nhiều chỉ tiêu chưa đạt. Các tiêu chí chưa đạt gồm: Giáo dục, Lao động, Y tế, Chất lượng môi trường sống.

Về Giáo dục, tại một số trường học cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đang trong quá trình đầu tư xây dựng thêm; hiện tại 2 trường đang trong quá trình đề nghị xem xét, xét công nhận trường đạt chuẩn cơ sở vật chất mức độ 2. 

Chỉ tiêu về Lao động chưa đạt do tổng số lao động toàn xã là 6.047 người; tỷ lệ lao động làm việc trong các ngành kinh tế phi nông nghiệp là 2636/6047 lao động, chiếm tỷ lệ mới 43,6 %. Lao động có bằng cấp, chứng chỉ 1142/6047 đạt 18,9%; tỷ lệ lao động làm việc trong các ngành kinh tế chủ lực chiếm 56,4%.

Mặc dù, UBND xã Đam B’ri đã xây dựng kế hoạch, triển khai công tác phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam và các đoàn thể tổ chức tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia mua Bảo hiểm y tế nhưng trên địa bàn xã chỉ có 8.084/10.450 người dân tham gia Bảo hiểm y tế (chỉ đạt 77,4%). Tỷ lệ người dân tham gia sử dụng ứng dụng khám bệnh từ xa vẫn chưa triển khai. 

Hiện nay, xã vẫn chưa được cấp nước tập trung từ hệ thống cấp nước của Công ty Cổ phần Cấp thoát nước TP Bảo Lộc. Trên địa bàn xã không có hệ thống giếng khoan tập trung được tổ chức quản lý, khai thác hoạt động bền vững. UBND xã đề xuất danh mục tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung và hệ thống cấp nước sạch của Công ty Cổ phần Cấp thoát nước TP Bảo Lộc. UBND xã cũng đã làm tờ trình danh mục cần nạo vét hồ thủy lợi Thôn 3, 6, 9, 12 và đấu nối cấp nước sinh hoạt nông thôn giai đoạn 2021-2025, 2021-2030; lắp đặt đấu nối dọc theo các tuyến đường dẫn vào các trục đường chính khu dân cư.

Bà Nguyễn Thị Chúc, một người dân sống tại Thôn 3 cho biết, hiện nay, gia đình vẫn lấy nguồn nước giếng và phải qua hai lần lắng, lọc mới sử dụng được. Việc không có nguồn nước tập trung hay từ hệ thống cấp thoát nước làm nhiều người dân lo lắng khi mưa bão, ngập lũ hay hạn hán xảy ra. 

Tại địa phương không có bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt, mà toàn bộ được thu gom, vận chuyển để xử lý tại bãi rác tập trung tại xã Đại Lào. Do vậy, dọc các tuyến đường đơn vị thu gom rác phải đặt các thùng thu gom rác tạm thời, trải bạt tại các khu vực đổ rác. Dẫn đến các tuyến đường mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến đời sống của người dân.

Ông Trần Thiện Thuật - Chủ tịch UBND xã Đam B’ri cho biết: Theo kế hoạch, năm 2023, xã sẽ đạt NTM nâng cao nhưng chưa thể về đích được. Tiến độ xây dựng NTM nâng cao của địa phương nhìn chung còn chậm, tỷ lệ các tiêu chí đạt được còn chưa cao. Một số tiêu chí tuy đã đạt nhưng chưa bền vững hoặc hiệu quả đạt được không cao. Cơ cấu kinh tế của xã chủ yếu vẫn tập trung vào sản xuất nông nghiệp, chịu tác động của giá cả nông sản trên thị trường nên thu nhập của người dân vẫn chưa ổn định. Tỷ lệ nông sản qua chế biến còn thấp, chất lượng không đồng đều, mẫu mã sản phẩm chưa đa dạng. 

Việc huy động sức đóng góp của Nhân dân để thực hiện các tiêu chí theo phương thức “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” đã thực hiện khá tốt nhưng mới chỉ tập trung chủ yếu vào đường giao thông; các lĩnh vực khác như vỉa hè, chiếu sáng, văn hóa, giáo dục còn ở tỷ lệ thấp. Xã vẫn có xu hướng tập trung đầu tư hạ tầng, nhất là đường giao thông, chưa chú trọng đúng mức đến các chương trình sản xuất, ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Vệ sinh môi trường nông thôn, nhất là môi trường sản xuất nông nghiệp có nguy cơ bị ô nhiễm do nông dân lạm dụng sử dụng các loại thuốc diệt cỏ và bảo vệ thực vật ngày càng ở mức độ nhiều hơn; ý thức trách nhiệm của người dân và cộng đồng về bảo vệ, giữ gìn môi trường chưa cao… 

Theo đó, UBND xã Đam B’ri đề xuất cần bố trí nguồn vốn đầu tư để triển khai thực hiện các dự án thủy lợi nhỏ, hỗ trợ các dự án cấp nước sạch trên địa bàn xã làm cơ sở để hoàn thành chỉ tiêu tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung. Các cấp, ban, ngành TP Bảo Lộc quan tâm hơn nữa để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc nâng cao các chỉ tiêu trong việc thực hiện các tiêu chí chưa đạt