Công ty Cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed) phối hợp cùng Phòng NN-PTNT huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) vừa tổ chức hội thảo đầu bờ đánh giá mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm, sử dụng giống lúa thuần VNR20 do Vinaseed cung cấp trong vụ mùa 2023. Mô hình được triển khai tại thôn Nội Xuân, xã Mai Trung (huyện Hiệp Hòa) với quy mô 30ha, sử dụng hai phương pháp cấy bằng tay và mạ khay - cấy máy.

Hội thảo có sự tham gia của đại diện Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Bắc Giang, Phòng NN-PTNT huyện Hiệp Hòa, UBND xã Mai Trung cùng đông đảo người dân trên địa bàn xã, các xã lân cận và một số xã của huyện Tân Yên (tỉnh Bắc Giang).

Ông Trần Văn Doanh, Giám đốc Chi nhánh Vinaseed Ba Vì (Hà Nội) cho biết, giống lúa thuần VNR20 là giống cảm ôn, phạm vi thích ứng rộng, có thể gieo trồng được 2 vụ trong năm, thời gian sinh trưởng ngắn (vụ xuân 125 - 130 ngày; vụ mùa 100 - 105 ngày). Năng suất trung bình từ 7 - 7,5 tấn/ha, thâm canh đạt 8 - 8,5 tấn/ha. Chiều cao cây 95 - 100cm; lá đòng to bản, đứng; đẻ nhánh khỏe, tập trung, gọn khóm... Giống có khả năng chống đổ tốt, chịu thâm canh, chống chịu trung bình với một số sâu bệnh hại chính.

Trong vụ mùa 2023, Vinaseed đã triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm sử dụng giống lúa VNR20 trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Tại huyện Hiệp Hòa, các mô hình được triển khai tại một số xã như Danh Thắng, Mai Trung… với tổng quy mô hơn 100ha. Trong chuỗi liên kết này, Vinaseed chịu trách nhiệm cung cấp cho người dân bộ giống lúa chất lượng, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc và thu mua toàn bộ sản phẩm.  

Bà Ngô Thị Thường (thôn Nội Xuân, xã Mai Trung) tham gia trồng thử nghiệm 4 sào giống lúa VNR20 không giấu được niềm vui khi niềm tin của mình đặt vào giống lúa mới này đã được đền đáp xứng đáng.

Bà Thường chia sẻ, ban đầu khi nghe cán bộ xã, thôn phổ biến về việc triển khai mô hình và bộ giống mới bà rất hoài nghi và đắn đo không biết có nên trồng thử hay không. Bởi lẽ, cả năm trông chờ vào 2 vụ lúa, nếu thử nghiệm không thành công thì gia đình sẽ thêm phần khó khăn. Tuy nhiên, sau khi được cán bộ kỹ thuật của huyện, xã và Vinaseed hướng dẫn, tập huấn, bà đã quyết tâm “thử tin một lần xem sao” và kết quả đã thành công ngoài mong đợi.

“So với các giống lúa trước đây từng trồng thì giống lúa VNR20 cứng cây nên khả năng chống đổ tốt hơn, vụ mùa thời tiết mưa, gió nhiều mà vẫn không hề hấn gì. Bên cạnh đó, cây lúa đẻ nhánh khỏe, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, số hạt chắc trên bông cao, hạt xếp sít. Năm nay mặc dù chưa quen với quy trình kỹ thuật chăm sóc nhưng năng suất dự kiến đạt hơn 3,1 tạ lúa tươi/sào (sào 360m2). Các hộ trước đây không dám thử bây giờ xuýt xoa, tiếc nuối, đang đua nhau tìm trưởng thôn để đăng ký tham gia trồng vụ sau”, bà Thường phấn khởi.

Bà Lê Thị Tám, người cùng thôn Nội Xuân cũng vui ra mặt khi hơn 3 sào trồng thử giống lúa VNR20 của gia đình sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh, giúp bà giảm được nhiều công chăm sóc, thu hoạch cho năng suất hơn 3 tạ/sào, được phía Vinaseed thu mua toàn bộ lúa tươi với giá 7.200 đồng/kg.

“Tham gia mô hình chuỗi liên kết này quả thực nông dân được nhiều cái lợi. Công ty cung cấp giống cho gieo trồng, khi nào thu hoạch mới khấu trừ vào chi phí. Đến các giai đoạn phát triển quan trọng của cây lúa đều có nhân viên kỹ thuật của công ty về thăm đồng, hướng dẫn kỹ thuật. Quan trọng hơn là thu hoạch xong, nếu có nhu cầu bán thì công ty thu mua toàn bộ nên mình không tốn tiền bao bì, công phơi trở, bảo quản”, bà Tám vui vẻ.

Ông Hoàng Tiến Hùng, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Hiệp Hòa cho biết, tổng diện tích sản xuất lúa trên địa bàn toàn huyện hơn 8.000ha, trong đó diện tích cấy giống lúa chất lượng cao chiếm hơn 70%. Hiệp Hòa là một trong những huyện được UBND tỉnh Bắc Giang giao nhiệm vụ bảo vệ nghiêm ngặt vùng sản xuất lúa với mục tiêu trong giai đoạn 2025 - 2030 xây dựng 40 vùng sản xuất lúa tập trung, mỗi vùng có diện tích 35ha trở lên. Do đó, việc chọn lựa được những bộ giống lúa phù hợp với đồng đất địa phương, cho năng suất, chất lượng, giá trị cao là một trong những điều kiện tiên quyết để khích lệ người dân bám ruộng, hăng say sản xuất.

Những năm qua, ngành nông nghiệp huyện đã phối hợp với Vinaseed xây dựng nhiều mô hình thử nghiệm các giống lúa mới trong nhiều vụ, chân đất khác nhau trên địa bàn để làm cơ sở đánh giá, xem xét đưa vào cơ cấu giống của địa phương. Qua quá trình theo dõi thực tế trên đồng ruộng cho thấy, giống lúa VNR20 có tiềm năng năng suất, chất lượng cao, với những đặc tính nổi trội hoàn toàn phù hợp để sản xuất với diện tích lớn trên địa bàn huyện.

Ông Trần Văn Tú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Bắc Giang đánh giá, hiện nay lực lượng lao động trẻ đang có xu hướng dịch chuyển sang lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ. Do đó, việc đẩy mạnh áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp ở tất cả các khâu (làm đất, gieo cấy, chăm sóc, thu hoạch, chế biến, bảo quản) và xây dựng cánh đồng lớn, sản xuất tập trung sẽ là xu thế tất yếu để giải quyết bài toán thiếu hụt lao động nông nghiệp và gia tăng hiệu quả sản xuất trên đơn vị diện tích.

Tuy nhiên, muốn đẩy mạnh cơ giới hóa thì phải có những bộ giống lúa đáp ứng được yêu cầu. Giống lúa VNR20 của Vinaseed qua quá trình sản xuất thử nghiệm tại Bắc Giang đã cho thấy nhiều ưa điểm nổi trội, trong đó có đặc tính cứng cây, đẻ nhánh khỏe, hoàn toàn phù hợp với những yêu cầu về một giống lúa năng suất, chất lượng và thuận lợi cho việc áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất.

"Việc xây dựng được chuỗi liên kết và áp dụng cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất lúa là không hề dễ dàng. Tuy nhiên, mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm sử dụng giống lúa VNR20 mà Vinaseed và huyện Hiệp Hòa đang triển khai đã chứng minh được hiệu quả, tạo được niền tin cho người dân và là tiền đề quan trọng để địa phương từng bước xây dựng được những cánh đồng mẫu tập trung, quy mô lớn”, ông Trần Văn Tú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Bắc Giang đánh giá.

Trung Quân