Anh Đặng Văn Thanh (phải) là đ̣i trưởng Đ̣i tùn tra tháo gỡ bẫy, thục BQL Rừng phòng ḥ đ̀u ngùn Đa Nhim, được thành ḷp từ tháng 4/2023, nhịm vụ của đ̣i là thực hịn các chuýn tùn tra, tìm kím và tháo gỡ các loại b̃y thú trong địa pḥn quản lý của BQL. Ban quản l rừng phng hộ đầu nguồn Đa Nhim chịu trách nhịm quản lý cho g̀n 46.700ha rừng thục huyện Lạc Dương, tỉnhLm Đồng. Trong đó đa ph̀n là cy lá kim, ṃt ph̀n nhỏ là rừng lá ṛng thường xanh với các loại thú chủ ýu là lợn rừng, khỉ, ch̀n, nhím...
Trước m̃i chuýn đi, 5 thành vin trong đ̣i g̀m anh Thanh và 4 thanh nin người K'Ho phải chủn bị đ̀y đủ tư trang, phù hợp với tường tuýn đường. Trong đó có những thít bị khng th̉ thíu như đ̀ bảo ḥ, qùn áo, ba l, bản đ̀, định vị GPS, ́ng nhòm, smart phone, túi ngủ, võng, dao. Ngoài ra, ńu với những tuýn tùn dài, họ phải chủn bị thm gạo, nước, thịt, mắm múi, cá kh... nhưng ṽn phải đảm bảo tiu chí nhẹ nh́t có th̉.
Khi đi rừng, ngoài những đ̀ dùng quen thục của, các thành vin đ̣i tùn tra này còn sử dụng thm máy định vị GPS và smart phone đ̉ h̃ trợ cng vịc. Ngoài vịc giúp xác định vị trí, các thít bị này còn theo dõi được hành trình, xy dựng được những báo cáo chi tít của từng l̀n đi tùn tra. Đ̣i trưởng sẽ là người chịu trách nhịm thao tác các hoạt đ̣ng theo trình tự có sẵn đ̉ báo cáo cng tác tùn tra của cả đ̣i.
Đy là những thay đ̉i có được từ Dự n "Quản l Rừng bền vững v Bảo tồn Đa dạng sinh học ở Việt Nam (VFBC), do USAID tài trợ, cụ th̉ là Hợp ph̀n Bảo t̀n đa dạng sinh học do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thin nhin (WWF) v Bộ NN-PTNT triển khai. Theo đó, dự n đ đo tạo 16 nhn vin kỹ thuật thnh thạo sử dụng cc ứng dụng SMART tin tiến v chịu trch nhiệm quản l hệ thống SMART. Do đ, SMART hiện đang được tất cả cc đội v trạm tuần tra trong BQL Rừng phòng ḥ đ̀u ngùn Đa Nhim p dụng hiệu quả để tăng cường nỗ lực gim st v quản l.
Anh Đặng Văn Thanh (bìa phải) cùng 4 thanh nin 9x người K'Ho g̀m Lieng Jrang Ha Khiết sinh năm 1990, Lơ Mu Ha Thắng sinh năm 1992, Kơ Să Ra Đp sinh năm 1999 và Kra Jan Ha Tri cũng sinh năm 1999 dừng chn nghỉ trn đ̀i thng trong khi thực hịn ṃt chuýn tùn tra tuýn ngắn đ̉ kỉm tra, tìm kím các loại b̃y rừng. Khi nghỉ chn giữa bủi, họ thường sử dụng các đ̀ ăn nhẹ như bánh mỳ, lương kh, bánh quy và nước lọc.
Ngoài các thành vin của Đ̣i tùn tra tháo gỡ bẫy, trong các chuýn đi rừng có th̉ còn có sự tham gia của các kỉm lm vin hoặc cán ḅ kỹ thụt của BQL Rừng phòng ḥ đ̀u ngùn Đa Nhim. Họ đi tùn cùng nhau nhưng đ́n khi tìm kím thì thường chia thành những nhóm nhỏ, đìu đặc bịt là phải di chuỷn làm sao đ̉ lun có th̉ quan sát được l̃n nhau.
Ḥ th́ng định vị GPS h̃ trợ các thành vin đ̣i tùn tra trn đường làm nhịm vụ và xy dựng ḥ th́ng báo cáo chi tít của m̃i chuýn tùn tra. Theo anh Đặng Văn Thanh, m̃i thành vin của t̉ sẽ thực hịn đi tùn 16 ngày/tháng, trong đó có các tuýn với chìu dài và thời gian khác nhau, dài nh́t là 5 ngày, nhanh nh́t là 1 ngày. Tuy nhin, mún đi cũng phải phụ thục thời tít, ńu mưa kéo dài thì khng th̉ đi được các chuýn xa.
Các loại b̃y thường gặp trong rừng phòng ḥ đ̀u ngùn Đa Nhim thường là b̃y kẹp, b̃y hàm nhọn (ảnh) và b̃y rút. Trong ảnh là ṃt chíc b̃y hàm nhọm được làm bằng thép đã hoen rỉ, l̃n với màu lá rừng được đặt trn ĺi mòn thường đi của các loài thú. Ńu khng được các thành vin trong đ̣i chỉ d̃n thì người thường ít ai có th̉ nḥn ra được chíc b̃y này, nó nằm giữa ảnh, g̀m 2 cánh cung bằng những lưỡi thép, nằm vùi dưới những lớp lá kh.
Theo đ̣i trưởng Thanh, khi phát hịn ra b̃y, các nhóm sẽ báo hịu cho nhau bằng đ̣ng tác tay, chứ khng la hét, gọi lớn, tránh làm ảnh hưởng đ́n các đ̣ng ṿt sinh śng trong khu vực. Nhằm nng cao năng lực cho cc thnh vin, Dự n VFBC đ đo tạo về kỹ năng tuần tra, sơ cấp cứu, an ton trong tuần tra để cc thnh vin trong đội thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra v tho gỡ bẫy th trn hiện trường.
Ṃt chíc b̃y kẹp dành cho các loại thú nhỏ được thành vin đ̣i tùn tra phát hịn và tháo gỡ trong khu vực rừng lá ṛng thường xanh của đơn vị. Tính từ thời đỉm thành ḷp vào tháng 4/2023 đ́n nay, các thành vin của Đ̣i tuần tra tho gỡ bẫy đ thực hiện tuần tra khoảng 400 ngy cng trn hiện trường v tho gỡ khoảng 60 bẫy cc loại.
Theo anh Trịnh Cng Quỳn (giữa), nhn vin Phng Kỹ thuật BQL Rừng phng hộ đầu nguồn Đa Nhim thì các thành vin đ̣i tùn tra đ̀u là những người có kỹ năng đi rừng ŕt t́t. Bn cạnh đó, do đa ph̀n là người dn bản địa nn họ ŕt hỉu ṭp tính, phương thức hoạt đ̣ng của thợ săn cũng như các loại b̃y, từ đó có th̉ hoàn thành t́t nhịm vụ được giao. Những thanh nin 9x người K'Ho cho bít, từ khi tham gia vào đ̣i tùn tra, thu nḥp của họ cũng ̉n định và khá hơn so với trước đy chỉ làm nng đơn thùn.
