Nông nghiệp thường bị đổ lỗi là nguyên nhân thúc đẩy quá trình này, được gọi là sự lan tỏa từ động vật sang người, thông qua nạn phá rừng và phân mảnh môi trường sống làm giảm đa dạng sinh học và tăng khả năng tiếp xúc giữa động vật hoang dã bị nhiễm bệnh và con người.

Nhưng trong một bài báo đăng trực tuyến trên tạp chí One Earth, nhà sinh thái học Ivette Perfecto của Đại học Michigan và các đồng nghiệp của bà lập luận rằng nông nghiệp vừa có thể giúp ích vừa cản trở: Nó có thể hoạt động như một vườn ươm các vi khuẩn mới từ động vật (tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiến hóa của chúng) vào mầm bệnh sẵn có của con người hoặc nó có thể tạo thành các rào cản giúp ngăn chặn sự lây lan của chúng.

Theo các tác giả, để ngăn chặn sự lây lan và lan tỏa của bệnh từ động vật sang người trong tương lai, điều quan trọng là phải thúc đẩy các hoạt động nông nghiệp giúp tăng cường đa dạng sinh học và tạo ra các rào cản mầm bệnh, đồng thời giảm thiểu các điều kiện hình thành vườn ươm.

Perfecto, Giáo sư tại Trường Môi trường và Bền vững cho biết: “Nhiều người cho rằng nông nghiệp luôn xung đột với bảo tồn đa dạng sinh học, nhưng không phải lúc nào cũng như vậy. Đúng là các nền độc canh nông nghiệp quy mô lớn nổi tiếng là phá hủy đa dạng sinh học. Khi đa dạng sinh học suy giảm cục bộ, quần thể động vật nhiều loài sẽ giảm xuống còn một vài loài có khả năng chứa mầm bệnh có thể đã tồn tại - hoặc chắc chắn có có khả năng tiến hóa thành -- mầm bệnh có thể lây nhiễm cho con người”.

Ví dụ, việc độc canh ngô thu hút số lượng lớn chuột, chúng có xu hướng chứa mầm bệnh lây truyền từ động vật sang người. Các đồn điền trồng dầu cọ thu hút số lượng lớn dơi ăn trái cọ. Dơi và chuột thường được biết đến là nguồn lây bệnh từ động vật sang người, được định nghĩa là các bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh truyền từ động vật sang người.

Ngược lại, cảnh quan với các trang trại quy mô nhỏ và đa dạng có nhiều khả năng tránh được các vấn đề lớn liên quan đến nông nghiệp.

Khi nói đến bảo tồn đa dạng sinh học, các trang trại cà phê hữu cơ có bóng râm sẽ đánh bại các đồn điền cà phê thâm canh, cũng như các hệ thống nông lâm kết hợp nhiều tầng hoạt động tốt hơn các đồn điền lâm nghiệp đơn canh.

Trong bài báo, Perfecto và các đồng nghiệp trình bày một “khuôn khổ ma trận nông nghiệp” mới có thể được sử dụng để kiểm tra mối quan hệ giữa nông nghiệp và bệnh lây truyền từ động vật sang người. Khung này phân biệt giữa các loại hình nông nghiệp khác nhau và xem xét các đặc điểm của ma trận điều chỉnh sự phong phú và đa dạng của loài cũng như sự tương tác giữa các loài tạo điều kiện thuận lợi hoặc ức chế sự tiến hóa của mầm bệnh có khả năng lây nhiễm cho con người và sự lây lan sau đó của mầm bệnh đó đến các thành phố.

Perfecto cho biết: “Để giảm thiểu sự xuất hiện của các bệnh lây truyền từ động vật sang người, chúng tôi cho rằng cần phải tập trung vào toàn bộ ma trận nông nghiệp trên toàn cảnh, với các quy tắc đi kèm về động lực sinh thái và chính trị xã hội”.

Các nhà nghiên cứu cho biết khuôn khổ đề xuất của họ có thể dẫn đến các hành động thiết thực và hiệu quả nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến an ninh lương thực và chủ quyền, bảo tồn đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu và nghèo đói.