Theo Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ NN-PTNT), Festival Bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam 2023 được tổ chức nhằm bảo tồn, gìn giữ, tái hiện và phát huy bản sắc các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, hình thành nét văn hóa đương đại của làng nghề Việt Nam. Trong đó, lấy các làng nghề của thành phố Hà Nội làm trung tâm để lan tỏa sang các địa phương khác.
Những hoạt động của Festival sẽ góp phần tạo nên không gian giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, kiến thức sản xuất kinh doanh sản phẩm làng nghề; tôn vinh các nghệ nhân, thợ giỏi, người lao động trong các làng nghề. Đồng thời, quảng bá, giới thiệu các làng nghề, phố nghề truyền thống trên địa bàn thành phố Hà Nội và cả nước. Từ đó, từng bước thúc đẩy tiêu thụ, nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển du lịch trong các làng nghề.
Ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn cho biết, hai đơn vị phối hợp tổ chức Festival Bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam năm 2023 từ tháng 10 - 11 với rất nhiều các hoạt động, bao gồm: Sự kiện chính “Festival Bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam năm 2023” diễn ra từ ngày 9 - 12/11 với 3 nội dung (lễ vinh danh các nghệ nhân, thợ giỏi; lễ khai mạc Festival; hội chợ quốc tế giới thiệu sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP).
Bên cạnh đó, có 6 sự kiện hưởng ứng Festival do Bộ NN-PTNT chủ trì và phối hợp thực hiện: Đêm biểu diễn chương trình nghệ thuật của các làng nghề văn hóa truyền thống; hội thảo quốc tế bảo tồn và phát triển làng nghề; hội thảo kết nối giao thương Việt Nam - San Marino; hội thảo xúc tiến thương mại Việt Nam - Mông Cổ; hội thảo xây dựng vùng nguyên liệu dâu tằm tơ; hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam năm 2023.
UBND thành phố Hà Nội cũng chủ trì tổ chức 7 sự kiện hưởng ứng Festival, gồm: Lễ rước tổ nghề và tuần văn hóa du lịch - thương mại làng nghề Vạn Phúc năm 2023 với chủ đề “Vạn Phúc - Sắc màu hội nhập”; lễ trao giải các sản phẩm làng nghề Hà Nội đạt giải năm 2023; giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh Nam bộ; lễ hội và trưng bày sản phẩm làng nghề huyện Phú Xuyên; lễ hội mùa thu Hà Nội; hội chợ quốc tế quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội năm 2023; tổ chức các hoạt động tham quan, trải nghiệm tại các làng nghề ở Hà Nội như Bát Tràng, Vạn Phúc, Đường Lâm.
Theo ông Thịnh, Festival được tổ chức trên cơ sở đề cao giá trị, tinh hoa của các nghề, làng nghề truyền thống mà lớp lớp các thế hệ người Việt Nam đã dày công gây dựng, gìn giữ, vun đắp. Bên cạnh đó là mong muốn thay đổi tư duy, cách nhìn trong việc bảo tồn và phát triển các làng nghề theo hướng bền vững và từng bước vươn ra hội nhập với thế giới. Festival lần này được xây dựng với nhiều điểm mới, nổi bật như: Lần đầu tiên tổ chức vinh danh khoảng 100 nghệ nhân, thợ giỏi của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Các đại biểu sẽ tham gia các hoạt động như vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, thăm khu di tích nhà sàn Bác Hồ, gặp mặt lãnh đạo Nhà nước, tọa đàm cùng Bộ trưởng Bộ NN-PTNT.
Lễ khai mạc Festival được tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long, nơi hội tụ, kết tinh những giá trị lịch sử, văn hóa cao quý nhất (dự kiến tối 9/11), với khoảng 300 đại biểu là lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ, ngành, thành phố Hà Nội và các địa phương; đại diện một số tổ chức quốc tế, các nghệ nhân, thợ giỏi được vinh danh và tham gia hội chợ. Trong đó, nổi bật là lễ dâng hương tại Điện Kính Thiên và tái hiện lễ rước tổ nghề tại một số làng nghề truyền thống Việt Nam (dự kiến tái hiện lễ rước tổ nghề làng nghề giày da Hoàng Diệu - Hải Dương và làng nghề lụa Vạn Phúc - Hà Đông).
Ngoài ra, Festival lần này có sự tham gia của đông đảo các đoàn khách, gian hàng quốc tế. Cụ thể, trong hơn 300 gian hàng giới thiệu sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP có 20 gian hàng quốc tế…
Ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Hà Nội chia sẻ, Hà Nội là địa phương có số lượng làng nghề, nghệ nhân, thợ giỏi nhiều bậc nhất cả nước. Hiện nay, nhiều sản phẩm của các làng nghề truyền thống đã được xuất khẩu đi nhiều quốc gia trên thế giới. Bên cạnh đó, Hà Nội là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của cả nước, nên Festival bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam được tổ chức tại đây sẽ càng có sức lan tỏa mạnh mẽ không chỉ với người dân Thủ đô nói riêng, cả nước nói chung mà còn tới đông đảo bạn bè quốc tế.
Được sự hỗ trợ tích cực của Bộ NN-PTNT và sự vào cuộc quyết liệt của UBND thành phố, các địa phương, đơn vị liên quan, đến hiện tại mọi công tác chuẩn bị cho Festival đang được gấp rút hoàn thành, đảm bảo mọi sự kiện sẽ diễn ra thành công và truyền tải được những thông điệp lớn mà Festival đã đặt ra là “tài hoa kết tinh thành giá trị”, “giúp nghề, làng nghề truyền thống lan tỏa và hội nhập”.
