Hồi tháng 7/2023, Ấn Độ áp lệnh cấm xuất khẩu gạo nhằm kiềm chế giá gạo tăng cao và đảm bảo nguồn cung trong nước. Sau đó, Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất và Nga cũng đã có động thái tương tự, điều này đã gây ra tình trạng mua hàng tích trữ ở một số quốc gia và khiến giá gạo tiếp tục leo thang.

Thái Lan, nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, đáng nhẽ phải được hưởng lợi từ điều này. Thay vào đó, diện tích đất trồng lúa ở Thái Lan trong tháng 8/2023 đã giảm 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu chính phủ Thái Lan công bố. Con số này đã liên tục giảm kể từ năm 2020.

Theo giới chuyên gia, nền nông nghiệp Thái Lan đang phải đối mặt nguy cơ lớn từ biến đổi khí hậu, nợ nần do phát triển nông nghiệp không bền vững và thiếu đổi mới. Những áp lực này đang đẩy người nông dân nước này vào con đường nợ nần, dù chính phủ đã hỗ trợ hàng chục tỷ USD trong thập kỷ qua.

Sự sụt giảm diện tích đất canh tác có thể khiến sản lượng gạo của Thái Lan giảm, làm gia tăng tình trạng lạm phát lương thực vốn đã leo thang do hạn hán và ảnh hưởng đến hàng tỷ người tiêu dùng, chuyên gia nông nghiệp Somporn Isvilanonda tại Viện Mạng lưới Tri thức Thái Lan (KNIT) cho biết.

"Việc diện tích đất canh tác liên tục giảm là do thiếu mưa và nước tưới", ông Somporn cho biết.

Gạo là nông sản chính của Thái Lan. Gần một nửa diện tích đất nông nghiệp của nước này được sử dụng để trồng lúa, với hơn 5 triệu hộ nông dân, theo Krungsri Research.

Trong thập kỷ qua, chính phủ Thái Lan đã chi 1,2 nghìn tỷ baht (33,85 tỷ USD) nhằm trợ giá và tăng thu nhập cho nông dân, ông Somporn ước tính.

Tuy nhiên, ông Somporn cho rằng chính phủ chưa có các biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao năng suất. Mặc dù giá gạo thế giới hiện đang ở mức cao, song người nông dân dường như không thể tận dụng cơ hội này để đẩy mạnh sản xuất lúa gạo. Ông cũng dự đoán sản lượng sẽ giảm khoảng 30% trong hai vụ lúa sắp tới do thiếu nước.

"Các hình thái thời tiết cực đoan do hiện tượng El Nino gây ra rủi ro cho nông dân". Lượng mưa năm nay thấp hơn 18% so với bình thường và các hồ chứa chính chỉ được lấp đầy khoảng 54%, theo Văn phòng Tài nguyên Nước Quốc gia.