Nhìn những hàng cây, ghế đá, con đường, công trình, thiết chế văn hóa khang trang, sạch đẹp, ít ai nghĩ rằng xã Đông Lỗ, huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội từng là một địa phương nghèo, lại thuộc vùng “chiêm khê, mùa thối”. Anh Dương Văn Sửu, Chủ tịch UBND xã Đông Lỗ giới thiệu sơ qua cho tôi mấy cột mốc quan trọng trong công cuộc xây dựng nông thôn mới (NTM) của địa phương mình: NTM từ năm 2011-2015, NTM nâng cao năm 2022 và năm 2023 lại bắt tay làm NTM kiểu mẫu.
Vốn khởi điểm là một xã nghèo, xác định nguồn lực từ việc đấu giá đất rất khó khăn nên Đông Lỗ đã “liệu cơm gắp mắm” trong xây dựng NTM và vận động bà con cùng chung tay, ủng hộ. Riêng năm 2022 đã vận động được gần 1 tỉ đồng để trồng các hàng cây, dựng các ghế đá, trang thiết bị cho 6 nhà văn hóa của 6 thôn, trong đó 4 cái dạng tự quản có CLB văn nghệ, CLB thể dục thể thao, CLB tủ sách hoạt động rất rôm rả.
Chuyện “khó vạn lần dân liệu cũng xong” tiêu biểu có thể kể đến là thôn Đào Xá khi huy động được sự ủng hộ của những người con xa quê tới 60 - 70% số vốn để xây dựng các công trình NTM.
Từ năm 2009 đến 2012 gia đình bà Trần Thị Lệ Hường ủng hộ đường điện chiếu sáng trị giá 35.000.000 đồng. Gia đình ông Đào Đức Chính công đức 1 quả chuông chùa trị giá 250 triệu đồng, tặng sân bóng đá cho thôn trị giá 125 triệu đồng, xây dựng cổng chùa Đào Xá trị giá 70 triệu đồng.
Các con cháu của ông Đào Thản, Đào Xứng, Đào Đạt, Đào Hỷ công đức xây dựng cổng tam quan chùa trị giá 200 triệu đồng. Người dân địa phương đóng góp ngày công, tiền của cùng bà con xa quê xây dựng đền mẫu trị giá 350 triệu. Năm 2013 họ lại cùng CLB trai làng xây dựng bức đồng trụ ở đình, kè ao sân đình, tổng trị giá 173 triệu.
Năm 2015 tôn tạo nấm ao đình hết 15 triệu, xây tường bao quanh chùa hết 175 triệu, làm con đường ra chùa trên 200 triệu đồng. Năm 2017 xây dựng 3 công trình giếng, cầu, cây hương tổng 252 triệu. Năm 2020 nhân dân xóm trong và bà con xa quê ủng hộ xây lan can lề đường, ghế đá tổng trị giá trên 300 triệu đồng. Tiêu biểu có gia đình ông Tạ Duy Hòa ủng hộ trên 70 triệu đồng, gia đình anh Phùng Tiến Dũng ủng hộ 15 triệu đồng, gia đình ông Đào Khắc ủng hộ 10 triệu đồng.
Năm 2021 thôn tiếp nhận nhà văn hóa nhưng các thiết chế bên trong chưa có nên đã vận động các đảng viên ủng hộ 200.000 đồng/người, vận động các gia đình ủng hộ tiền, ti vi, amply, loa, ghế ngồi, đèn cao áp, camera, tranh, nhạc cụ… Năm 2022 thôn tiếp nhận tuyến đường nhựa đi qua, gia đình ông Đào Đức Chính tặng hàng cây trị giá 147 triệu đồng trong đó có 40 cây đinh hương, 6 cây hoa tường vi, 3 cây hoa ban...
Gia đình ông Tạ Văn Bình ủng hộ công tư vấn, hỗ trợ trồng và chăm sóc hàng cây trị giá 62 triệu đồng. Gia đình ông Đào Văn Minh ủng 10 bộ bàn ghế đá, ông Đào Văn Toàn, ông Đào Ngọc Thực, ông Đào Ngọc Chương mỗi nhà ủng hộ 1 bộ bàn ghế đá.
Bên cạnh đó Ban lãnh đạo thôn đã vận động nhân dân cùng bà con xa quê ủng hộ để xây dựng nhà ông từ đình, khu công trình phụ của đình với tổng trị giá 133 triệu đồng. Trong đó, gia đình anh Phùng Tiến Dũng đã ủng hộ toàn bộ thiết bị gạch ốp lát, trang thiết bị vệ sinh trị giá 10 triệu. Gia đình anh Đào Minh Quân ủng hộ 10 triệu đồng. Gia đình bà Đào Thị Thủy, anh Đào văn Giang, anh Trần Văn Thái mỗi nhà ủng hộ 5 triệu, còn CLB trai làng, chi hội người cao tuổi thôn mỗi đơn vị ủng hộ 5 triệu…
Nhờ những đóng góp đó mà bộ mặt của thôn ngày một xanh, sạch, đẹp và văn minh. Năm 2022 Đào Xá đã vinh dự đoạt giải nhất cuộc thi diện mạo NTM, trở thành niềm tự hào của dân làng mỗi khi nhắc nhớ về quê hương.