Nói về chiến lược và định hướng phát triển nền nông nghiệp nông thôn, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan có những chia sẻ: Hiện nay, người tiêu dùng nhu cầu về thực phẩm không chỉ sạch mà phải dinh dưỡng. Hơn thế nữa, người mua còn muốn biết nguồn gốc cái cây, hạt gạo mình mua trồng ở vùng nào, có truy xuất nguồn gốc hay không, có gây ra tác động môi trường hay không, có gây ra những ảnh hưởng tiêu cực về đa dạng sinh học hay không, có ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng không. 

Bộ trưởng Lê Minh Hoan dẫn chứng câu chuyện, EU vừa mới áp đặt một lệnh là tất cả nông sản có nguồn gốc từ trong những khu rừng bị tàn phá, bị vi phạm pháp luật về rừng là người ta không mua. Chuyện sản phẩm ngon không ngon, giá bao nhiêu người ta không cần biết.

Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn phải giải quyết được câu chuyện cái gì thành tựu chúng ta cố gắng phát huy và cái gì sai chúng ta phải sửa. Việt Nam hướng đến một nền nông nghiệp vì sức khỏe cộng đồng, một nền nông nghiệp trách nhiệm, minh bạch, bền vững.

“Một nền nông nghiệp mù mờ không có truy xuất nguồn gốc, tự phát, người bán thì không biết người mua, người mua thì không biết người bán, cứ qua thương lái qua hệ thống rất là chằng chịt thì khó phát triển. Chúng ta hướng đến nền nông nghiệp thông minh, nền nông nghiệp đa giá trị, nền nông nghiệp chi phí thấp nhưng giá trị vẫn cao. Chiến lược chúng ta phải đáp ứng được những tiêu chí phát huy những gì chúng ta tốt. Cái gì chúng ta tiếp cận sai nên tiếp cận lại”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

Cũng theo Bộ trưởng, trong chiến lược phát triển, nông dân không còn tư duy theo năng suất sản lượng, mà chuyển sang tư duy theo chuỗi giá trị để tiếp cận với thị trường.

Nông dân chuyển từ tư duy tạo ra sản phẩm sáng tạo ra thương phẩm, nghĩa là sản phẩm đó đến được thị trường bằng cái giá tối ưu nhất. Sản lượng không phải là tư duy kinh tế đó là tư duy sản xuất, là cái nông dân có thể tự tạo ra được.

Tuy người làm ra sản phẩm có thể tự hào cái tạo ra được nhưng mà sẽ đầy rủi ro khi sản phẩm tạo ra không đến được thị trường, hoặc đến được mà thiếu bền vững, dễ đứt gãy. Nấc thang thấp nhất là tạo ra sản phẩm để bán thô, nấc thang thứ hai bán sản phẩm đã chế biến, nấc thang thứ ba là bán hàng hóa đã trở thành dịch vụ, nấc thang cuối cùng là nền kinh tế trải nghiệm là du lịch.

“Người tiêu dùng có thể đến tận nơi xem người bán nuôi cá ra sao, trồng lúa ra sao, trồng xoài ra sao, giá trị của nền kinh tế trải nghiệm mới là nấc thang cuối cùng và nó không có giá. Nếu hàng hóa thông thường người ta có giá để so sánh, bán dịch vụ cũng có thể có giá nhưng bán trải nghiệm là vô giá”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng cũng cho rằng, không phải cùng lúc tất cả người nông dân cùng làm du lịch được, nhưng mà khi một vài người làm tốt sẽ lan tỏa cho cộng đồng. Dù làm mô hình nhỏ chỉ tiếp khách nội địa nhưng quan trọng có khách tới làm cho vùng quê năng động lên. Người làm nông nghiệp cũng tự hào bởi vì nông dân làm nông nghiệp cũng có nhiều người biết đến, không còn thói quen làm lủi thủi một mình như trước. 

Về giải pháp Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, nền nông nghiệp và nông dân của nước ta được chia thành nhiều tầng nấc nên không có giải pháp nào tuyệt đối. Bộ trưởng ví dụ, người có điều kiện có trang trại quy mô  lớn, có những người nông dân họ chỉ có một, hai hecta, có những người chỉ có một, hai công đất, thậm chí có nông dân không có đất. Tất cả giải pháp nó phải theo từng đối tượng.

“Ông làm trang trại quy mô lớn thì chúng ta tác động khác, không cần đưa ổng vào hợp tác xã (HTX) vì ổng đã đủ khả năng hoạt động. Ông ở tầm trung quy mô nhỏ hơn thì chúng ta liên kết họ lại vào hợp tác xã. Những hộ nhỏ có lẻ thì chúng ta tìm giải pháp nghề nghiệp cho họ. Chính quyền địa phương phải biết tạo ra những ngành nghề mới. Ví dụ một ngày nào đó nông dân không làm ruộng nữa thì làm thủ công mỹ nghệ từ những thế mạnh nông sản sẵn có tại địa phương”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan lưu ý.