Sau khi tốt nghiệp Đại học Cần Thơ năm 2005 với chuyên ngành nuôi trồng thủy sản, anh Nguyễn Thanh Bình (ngụ thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau) có thời gian dài công tác trong lĩnh vực thuốc thủy sản phục vụ nuôi tôm siêu thâm canh. Anh Bình đã nghiên cứu rất kỹ tập tính của con tôm, từ đó đúc kết, tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu.

Khác với xu thế chung của nhiều người, anh Bình đã chọn việc nuôi tôm bằng thảo dược và nói không với chất cấm, chất kháng sinh có dư lượng tồn lưu cao. Mục tiêu của anh Bình là duy trì sự ổn định của môi trường, quyết không để môi trường tự nhiên bị ô nhiễm.

“Bảo vệ môi trường là bảo vệ hệ sinh thái trong tự nhiên được phát triển theo hướng bền vững. Nếu môi trường bị ô nhiễm thì việc chăn nuôi không hiệu quả do xuất hiện nhiều mầm bệnh gây hại cho tôm. Chính vì thế, tôi chọn cách phòng bệnh hơn là trị bệnh và việc nuôi tôm bằng thảo dược là lựa chọn tối ưu của tôi. Mặc dù việc nuôi tôm bằng thảo dược vất vả hơn việc nuôi bằng kháng sinh, nhưng bù lại anh có được sản phẩm sạch để cung ứng ra thị trường", anh Bình nói.

Hiện tại, anh Bình có khoảng 10 khu để nuôi tôm công nghệ cao bằng thảo dược, mỗi khu có diện tích từ 20 - 40 ha. Theo anh, mỗi người có cách nuôi và chăm sóc khác nhau, nhưng đa số người dân hiện nay nuôi bằng quy trình kháng sinh.

“Riêng tôi, tôi cố gắng và hạn chế không sử dụng kháng sinh vì nếu dùng mình chỉ nuôi được vài vụ đầu, những vụ tiếp theo tỉ lệ thành công sẽ xuống thấp. Nếu nuôi tôm không sử dụng kháng sinh sẽ có được môi trường nuôi lâu dài cho thế hệ mai sau. Nếu chỉ biết kiếm tiền rồi nuôi vô tội vạ thì đến một lúc nào đó sẽ không còn hiệu quả nữa”, anh Bình cho biết.

Theo anh Bình, nuôi tôm bằng thảo dược khó khăn hơn do phải kiểm soát con tôm liên tục. Thảo dược giúp tôm ngừa bệnh và tăng sức đề kháng là chủ yếu, khi cần vẫn sử dụng kháng sinh nhưng ở một tỉ lệ vừa phải.

“Tôi có mấy dòng thảo dược sử dụng trong nuôi tôm để thay thế kháng sinh. Cứ khoảng 5 ngày tôi trộn thảo dược vào thức ăn để cho tôm ăn một lần. Giờ người nuôi rất nhiều nên yếu tố môi trường ngày càng thêm phức tạp. Do đó mình phải giữ gìn môi trường nuôi tránh bị ô nhiễm”, anh Bình nói.

Nguyên tắc nuôi tôm của anh Bình, khi muốn sử dụng một loại thuốc nào đó thì anh phải nghiên cứu thật kỹ. Sau đó mới đưa vào quy trình nuôi để sử dụng sao cho ổn định, mang lại hiệu quả cao nhất. Trong quá trình nuôi, khâu quản lý môi trường rất quan trọng. Nếu quản lý môi trường nước tốt tỉ lệ thành công rất cao, còn thuốc chỉ là thành phần phụ chủ yếu để dưỡng tôm.

Theo anh Bình, con tôm rất dễ bệnh nên anh thường xuyên quan sát, chăm sóc kỹ lưỡng khi vào vụ nuôi. “Chăm sóc tôm như chăm em bé vậy, phải kỹ càng mới mang lại hiệu quả cao. Mình chỉ thả con giống mà không cung cấp thức ăn cho nó hoặc không cải tạo nguồn dinh dưỡng con tôm sẽ không sống được”, anh Bình phân tích.

Anh Bình chỉ ra rằng, khi môi trường mất cân đối không phải trong đất không còn dinh dưỡng nữa, mà là những thành phần này không cần thiết cho tôm nuôi. Khi đó những khoáng chất cần thiết đã bị cạn kiệt nên chúng ta cần bổ sung ngay. Ấu trùng, sứa, trứng nước… là loài động vật phù du giàu dinh dưỡng, tốt cho môi trường nuôi thủy sản.

“Tôm nuôi có sử dụng kháng sinh khi ăn vào mình sẽ cảm nhận được mùi hôi, còn tôm nuôi bằng thảo dược tôm sạch, an toàn nên có vị ngọt, béo”, anh Bình phân tích.

Từ khi bắt tay vào nuôi tôm siêu thâm canh bằng thảo dược, tỉ lệ thành công của anh Bình đạt rất cao. Anh sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật nuôi đối với những ai có nhu cầu. Với anh, nếu tất cả mọi người đều áp dụng mô hình nuôi tôm bằng thảo dược sẽ góp phần giữ gìn được hệ sinh thái tự nhiên phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, nhờ tích lũy kinh nghiệm trong quá trình nuôi nên anh Bình có thể tự chữa các bệnh thường gặp trên tôm như bệnh gan tụy cấp, phân trắng, teo gan…

“Nếu tôm bệnh phân trắng mà người nuôi dùng kháng sinh 100% con tôm sẽ không bao giờ lớn thêm nữa. Khi đó, chỉ có cách dùng thảo dược hoặc điều chỉnh môi trường lại con tôm bắt đầu phục hồi và lớn thôi”, anh Bình nói.

Ông Trần Đoàn Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Năm Căn, chia sẻ: Hiện nay người nuôi tôm siêu thâm canh dưới nhiều hình thức khác nhau. Để đánh giá chất lượng cần có kết quả kiểm định của cơ quan chức năng. Nếu mô hình này tốt, địa phương sẽ biểu dương và nhân rộng.

Nuôi tôm bằng thảo dược là một phương pháp thay thế tự nhiên cho việc sử dụng kháng sinh và hóa chất trong nuôi trồng thủy sản. Phương pháp này đang ngày càng được quan tâm vì nhiều lợi ích. Hiện nay, các sản phẩm tôm nuôi theo phương pháp sinh học, không dùng kháng sinh được người tiêu dùng ưa chuộng vì tính an toàn và chất lượng cao. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng về liều lượng, cách sử dụng và kết hợp các loại thảo dược phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của tôm.