Khu vực sản xuất sơ khai là “bệ đỡ”

Tổng cục Thống kê vừa công bố tình hình kinh tế quý III/2023 và 9 tháng đầu năm. Bà có thể phân tích rõ hơn về bức tranh tăng trưởng của Việt Nam trong 9 tháng? 

Mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn nhưng kinh tế Việt Nam quý III/2023 và 9 tháng đầu năm vẫn đang trong xu hướng dần cải thiện.

Tăng trưởng trong quý III/2023 đạt 5,33%, cao nhất so với 2 quý đầu năm. Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,72%; công nghiệp xây dựng tăng 5,19% và dịch vụ tăng 6,24%.

Tính chung 9 tháng đầu năm, tăng trưởng kinh tế đạt 4,24%; trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,43%; công nghiệp xây dựng tăng 2,41% và dịch vụ tăng 6,32%.

Nhìn chung, đóng góp cho mức tăng trưởng 4,39% của tổng giá trị tăng thêm toàn nền kinh tế trong 9 tháng qua chủ yếu vẫn từ khu vực dịch vụ 3,01 điểm %; khu vực công nghiệp và xây dựng vẫn còn nhiều khó khăn nhưng đã tạm thời chấm dứt đà tăng trưởng âm từ quý I, đóng góp 0,98 điểm % và khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản đóng góp 0,40 điểm %.

Sự phục hồi của hoạt động công nghiệp trong quý III/2023 tiếp tục là tín hiệu lạc quan hơn cho triển vọng kinh tế những tháng cuối năm.

Nhìn từ phía cầu, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội 9 tháng đầu năm theo giá hiện hành ước đạt 2260,5 nghìn tỷ đồng, tăng 5,9% so với cùng kỳ 2022 và cải thiện ở cả 3 khu vực. Cán cân thương mại ước tính thặng dư trên 21 tỷ USD, tuy nhiên kim ngạch xuất, nhập khẩu đều giảm là tín hiệu đáng lo ngại.

Tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình mặc dù không sôi động như thời kỳ trước dịch Covid-19 nhưng cơ bản vẫn đảm bảo mức tăng ổn định do quý III/2023 có nhiều hoạt động, sự kiện mà người dân có nhu cầu tăng tiêu dùng như mùa du lịch, khai giảng năm học mới, tết Trung Thu…

Có 5 yếu tố thuận lợi góp phần tạo nên kết quả tăng trưởng 9 tháng đầu năm. Cụ thể như:

Thứ nhất, khu vực sản xuất sơ khai tiếp tục là "bệ đỡ" của nền kinh tế.

Tăng trưởng kinh tế nhiều khả năng sẽ được cải thiện trong các quý tới. Tuy nhiên, với những khó khăn từ bên ngoài và nội tại nền kinh tế thì tăng trưởng kinh tế sẽ không cao như kỳ vọng.

Thứ hai, khối ngành dịch vụ đang từng bước phục hồi với điểm sáng là hoạt động du lịch. Du lịch phát triển cao điểm kể từ cuối tháng 4 đã kích cầu tiêu dùng gia tăng; từ đó, lan tỏa mạnh tới sản xuất của nhóm ngành dịch vụ khác như vận tải, lưu trú ăn uống, lữ hành...

Thứ ba, kinh tế vĩ mô giữ ổn định, chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ kết hợp hiệu quả đã giúp kiểm soát lạm phát ở vùng an toàn, lãi suất điều hành giảm dần là cơ sở để giảm lãi suất cho vay hỗ trợ sản xuất

Thứ tư, Chính phủ đang nỗ lực đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Đây sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng.

Thứ năm, hoạt động sản xuất công nghiệp đang dần được phục hồi, trong đó, Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) của Việt Nam đã quay trở lại mức trên 50 trong tháng 8/2023, sau 5 tháng giảm liên tiếp.

Bên cạnh các yếu tố thuận lợi, nền kinh tế vẫn còn một số khó khăn, thách thức đã kìm hãm tăng trưởng của 9 tháng đầu năm 2023. Đơn cử như cầu thế giới phục hồi yếu; lạm phát vẫn ở mức cao; chi phí nguyên, nhiên, vật liệu tăng cao, chuỗi cung ứng thiếu ổn định đều dẫn tới năng lực sản xuất của các doanh nghiệp công nghiệp giảm sút.

Động lực từ khu vực sản xuất tuy đã có cải thiện so với 6 tháng đầu năm nhưng còn khá yếu do thiếu hụt đơn hàng; chi phí đầu vào tăng cao; thị trường xuất khẩu thu hẹp…