Khi nói đến nông nghiệp trồng trọt, người ta thường nghĩ tới các loại cây công nghiệp và lương thực, thực phẩm. Thế nhưng, Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Quả điều đỏ xã Long Hưng, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước (chuyên trồng điều và sản xuất cây điều giống) đã và đang chọn thêm hướng đi với cây dược liệu là sâm đại hành và nghệ bọ cạp. 

Mặc dù là 2 loại cây trồng mới nhưng đây được xem là hướng đi hợp lý, nhiều triển vọng của HTX và người nông dân ở xã Long Hưng.

Tận dụng đất trống trồng xen canh

Qua thời gian nghiên cứu và tìm hiểu nhiều nơi, đầu năm 2021, HTX nông nghiệp Quả điều đỏ xã Long Hưng quyết định triển khai trồng thêm 2 loại cây dược liệu là sâm đại hành và nghệ bọ cạp. 

Để có đất trồng với số lượng lớn, HTX đã liên hệ với Nông trường cao su Long Hưng để mượn đất trồng xen trong vườn cao su thời kỳ kiến thiết cơ bản. Hiện nay, HTX có khoảng 30 ha sâm đại hành và 40 ha nghệ bọ cạp trồng xen.

Anh Bùi Duy Bạch, thành viên HTX chia sẻ: “Sâm đại hành và nghệ bọ cạp là cây dược liệu rất dễ trồng, chăm sóc. Để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm và sinh trưởng tốt nên trồng vào thời điểm mùa mưa. Từ khi gieo trồng đến lúc thu hoạch chỉ cần làm cỏ sạch và bón 2 lần phân chuồng đảm bảo cho cây đủ dinh dưỡng để sinh trưởng, phát triển tốt là được”.

Anh Bạch cho biết thêm, nếu có đất trồng chuyên canh sẽ cho năng suất cao hơn, nếu không có thì tận dụng trồng xen trong các vườn cao su, điều đang thời kỳ kiến thiết cơ bản như hiện nay. Thậm chí có thể trồng sâm đại hành, nghệ bọ cạp dưới tán cây điều, sầu riêng, bơ… để tăng thu nhập, bởi loại cây này có thể sống và phát triển trong bóng râm.

Triển vọng kinh tế từ cây sâm đại hành, cây nghệ bọ cạp

Ông Nguyễn Văn Lưu, Giám đốc HTX nông nghiệp Quả điều đỏ xã Long Hưng cho biết: Để đầu tư 1 ha sâm đại hành cần 700kg giống với giá 45 ngàn đồng/kg; đối với nghệ bọ cạp khoảng 500kg giống/ha có giá 350 ngàn đồng/kg. 

Tổng mức đầu tư giống, công chăm sóc, phân bón vào khoảng 60 triệu đồng đối với cây sâm đại hành và 200 triệu đồng/ha với cây nghệ bọ cạp. Đây là vụ đầu tiên tôi trồng thử nên giống được các đơn vị doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho gối đầu đến khi thu hoạch mới khấu trừ. 

Giống trồng cho vụ tiếp theo sẽ được chọn lọc sau thu hoạch hoặc trồng riêng để đảm bảo chất lượng.

Về thời gian cho thu hoạch đối với 2 loại cây trồng này khá dài, sâm đại hành là 12 tháng và nghệ bọ cạp từ 12-18 tháng nhưng giá trị kinh tế mang lại rất cao. Năng suất có thể đạt từ 15-18 tấn/ha, giá bán khoảng 17 ngàn đồng/kg đối với sâm đại hành và 50 ngàn đồng/kg với nghệ bọ cạp; sau khi trừ chi phí có thể mang lại lợi nhuận cho nông dân hơn 100 triệu đồng/ha.

Ông Lưu khẳng định: “Mức đầu tư ban đầu cho mỗi héc ta tuy cao nhưng với năng suất và giá bán mà các doanh nghiệp đã ký kết hợp đồng bao tiêu đầu ra thì lợi nhuận mang lại cũng không nhỏ. Nếu so với số tiền tương tự các thành viên HTX gửi tiết kiệm ngân hàng mà bỏ ra đây làm nông nghiệp thì sẽ cao hơn nhiều, có thể gấp 5-7 lần”.

Trước khi triển khai trồng đồng loạt với diện tích lớn như hiện nay, HTX nông nghiệp Quả điều đỏ xã Long Hưng đã ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các công ty dược phẩm ở TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Đắk Lắk. Qua đó có thể khẳng định giá trị kinh tế và triển vọng của 2 loại cây dược liệu mới này mà HTX đã, đang triển khai trồng.

Mở rộng diện tích, tăng sản lượng

Theo hợp đồng ký kết bao tiêu sản phẩm giữa HTX nông nghiệp Quả điều đỏ xã Long Hưng với công ty dược phẩm, mỗi năm đơn vị sẽ thu mua khoảng 500 tấn/sâm đại hành và 700 tấn nghệ bọ cạp. Nhưng với diện tích hiện tại chỉ đáp ứng nhu cầu gần một nửa, vì vậy mùa vụ tiếp theo HTX sẽ mở rộng diện tích và tăng sản lượng. 

Trước mắt, HTX tiếp tục tận dụng diện tích vườn cao su nông trường đang trong thời kỳ kiến thiết cơ bản trồng xen từ 2-3 vụ. Do đặc tính 2 loại cây dược liệu này có thể trồng dưới tán cây, vì vậy HTX sẽ hỗ trợ giống, kỹ thuật cho nông hộ, các hội, đoàn thể ở xã có nhu cầu trồng để tăng thu nhập.

Ông Phạm Văn Cộng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Long Hưng, huyện Phú Riềng: Năm 2021, HTX nông nghiệp Quả điều đỏ xã Long Hưng trồng thêm 2 loại cây mới là nghệ bọ cạp và sâm đại hành, đến nay sắp cho thu hoạch. Đây là mô hình tuy mới nhưng rất triển vọng. Thời gian tới, Hội Nông dân xã sẽ xem xét nhân rộng đến các hội viên và nông hộ trên địa bàn cùng phát triển mô hình.

“Với diện tích hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu của các công ty, doanh nghiệp theo cam kết bao tiêu sản phẩm, chúng tôi đã khoanh vùng chăm sóc khoảng 3 ha làm giống cho vụ tới để các thành viên HTX mở rộng diện tích. Đồng thời, chúng tôi sẽ hỗ trợ giống, kỹ thuật cho các nông hộ, hội, đoàn thể ở xã trồng để nâng cao thu nhập” - ông Lưu cho hay.

Xã Long Hưng nói riêng và huyện Phú Riềng nói chung, diện tích vườn điều già cỗi hiện được nông dân tái canh thành vườn điều non tương đối lớn. Đây là cơ hội để nông dân xã Long Hưng tận dụng diện tích các vườn điều đang thời kỳ kiến thiết cơ bản, khoảnh đất trống để trồng xen tăng thu nhập.